tag:blogger.com,1999:blog-17972298569850875512024-02-20T06:29:58.247-08:00Bantay TV & PelikulaOpisyal na blog ng mga rebyu at sanaysay sa Filipino ni J.I.E. TEODORO tungkol sa telebisyon at pelikulahttp://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.comBlogger18125tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-75022579225163287292013-01-08T20:47:00.004-08:002013-01-08T20:47:56.519-08:00Ang sabi ni Ka Sonny...<div style="font-family: Georgia,"Times New Roman",serif;">
<span class="userContent">"Iminumungkahi ko rito ang isang makataong
responsibilidad sa pagsipat sa lahat ng kulturang aktibidad at
karanasan: Kailangang mag-isip, sumuri, maging palatanong. Huwag
tanggapin ang anuman nang walang pasubali o kritika. Analisahin at
hamunin ang katuwiran ng awtoridad. Ang nakikita mo ay hindi sumasaiyo,
hindi para sa iyong interes o kolektibong kapakanan, kaya dapat
mag-ingat at laging gaw<span class="text_exposed_show">ing problema ang
nangyayari sa kapaligiran at sa naipataw o minanang balangkas ng iyong
buhay. Baguhin ang diwa, kaisipan, buhay. Ito marahil ang una at huling
aral na mahuhugot sa pag-aaral sa sining at mekanismo ng potograpiya, ng
kamera, sa kasalukuyang panahon." E. SAN JUAN, JR. Sipi mula sa
sanaysay niyang "Ilusyon, Katotohanan, Komodipikasyon ng Imahen at
Larawan"</span></span></div>
http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-12672848451407420272012-09-16T15:41:00.000-07:002012-09-16T15:41:32.066-07:00Dalisay na Papuri: ASOP Music Festival
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;">
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";">SABI
ni San Agustin ng Hippo, dobleng panalangin ang ginagawa ng taong umaawit. Ito
ang palaging naiisip ko kapag nanonood ako ng A Song of Praise (ASOP) Music
Festival sa UNTV kada 7:00 hanggang 8:30 sa Linggo ng gabi.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ilang buwan ko nang ginagawa ito.
Kaya hindi ako nakikipag-date kung Linggo ng gabi dahil kailangang nasa bahay
ako upang makapanood nitong isa mga paborito kong palabas sa telebisyon. Ang
mga programang tulad ng ASOP ang isa sa mga dahilan na irerekomenda ko pa rin
sa aking mga estudyante ang panonood ng TV. Karamihan kasi sa mga palabas ngayon,
lalo na ang matataas ng rating, ay nakakatorta ng utak ng manonood,
nakapagpapababa ng IQ, ng kakayahan ng isang tao upang mag-isip.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang ASOP ay paligsahan sa paglikha
ng mga awiting papuri sa Panginoon. Isa akong Katolikong hindi palasimba, hindi
sumasali sa mga charismatic group, at walang planong sumali sa Singles for
Christ. Ako ang tipong susulat ng sanaysay upang laitin ang isang arsobispo
kung hindi makatarungan ang pinagsasabi nito. Ako ang tipong naiirita kapag
nakikita kong nagtatapakan ang mga deboto tuwing pista ng Itim na Nazareno
sapagkat natitiyak kong hindi ito ang tamang paraan upang purihin ang Panginoon.
Sentido-komun lang kasi ‘yan, kaunting gamit ng utak—matutuwa ka ba kung ang
fans mo ay magsasakitan, magpapatayan, para lamang makahipo sa damit at
makakuha ng isang hibla ng buhok ng estatwa mo? At hindi ang mga deboto ang
sinisisi ko kundi ang mga pari at obispo na hinahayaang magpatuloy ang
kahangalang ito. Dapat ini-educate nila ang mga “faithful” na hindi masyadong
nag-iisip. Kunsabagay, isang malaking negosyo ng Simbahang Katoliko ang Pista
ng Quiapo. Sayang din naman ang milyon-milyong donasyon. Hindi aksidente na
nandiyan sa loob mismo ng simbahan ang mga taong nagbebenta ng mga panalangin
at milagro, at nasa labas lang ng pintuan nito ang mga nagtitinda ng
pamparegla, anting-anting, at gayuma. <o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa kabila ng pagiging erehe ko,
paladasal ako. Nagdadasal ako pagkagising ko sa umaga, bago lumabas ng bahay
para pumunta ng trabaho o maggimik, pagdating sa skul sa kapilya, at bago ako
matulog sa gabi. Hindi ko na binibilang pa ang pagdasal namin ng aking mga
estudyante bago magsimula ang klase. Hindi kasi ito kusang loob. Sa halip,
polisiya ito ng Katolikong kolehiyo na aking pinagtuturuan. Ang pagiging
paladasal ay nakuha ko sa aking Nanay, Tita, at mga Lola. Sa hirap at delikado
ng pamumuhay dito sa Metro Manila, dapat paladasal ka. Manood ka lamang ng TV Patrol
at 24 Oras, kailangan mo ng proteksiyon ng sanlaksang mga anghel para ma-survive
mo ang kahindik-hindik na buhay-lungsod.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa aking pagdadasal, una palagi ang
pasasalamat at pagpupuri ko sa Panginoon. Kung minsan napapagod at nahihirapan
ako sa buhay. Pero kung titingnan ko ang mga grasya sa akin ng Panginoon, ang
kapal naman ng mukha ko kung magrereklamo pa ako. Sabi nga nila, hindi lamang
ako ang anak ng Diyos kung kaya hindi lahat ng gusto ko ay aking makukuha.
Pagkatapos ng pasasalamat at pagpupuri, humihiling ako sa Diyos na bigyan ako
ng mapagmahal, mapagpatawad, at mapagpakumbaba na kasingkasing. Alam ko kasing
mayabang ako at matapang, at hindi ako mabait. Hirap din akong magpatawad sa
mga nagkakasala sa akin. Ipinagdadasal ko na gawin ako ng Diyos na isang mabuti
at magaling na guro, manunulat, at tao. Kung magawa ko na lahat ito, saka na lamang
ako hihiling sa Diyos na patnubayan at bigyan ng malusog na pangangatawan ang
mga mahal ko sa buhay.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung minsan, kung sabay-sabay ang
pagdating ng mga pagsubok, pagkaluhod ko sa kapilya ay agad akong malilitaniya
ng mga pagrereklamo at paghihingi ng kung ano-ano sa Panginoon. Kapag mahuli ko
ang sarili kong ganito, literal na sinasampal ko ang aking sarili. Itinuro kasi
sa atin ni Hesus ang tamang paraan ng pagdasal bago siyang magkayab palangit
matapos siyang mabanhaw.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ito ay ang
panalanging “Ama Namin.” Magpuri ka muna at magpasalamat bago ka humingi. <o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa ganitong konteksto ko
gustong-gusto ang konsepto ng ASOP. Habang nanonood ako nito ay napapapuri din
ako sa Panginoon. Kadalasan, magaganda ang mga awitin. Kung minsan may mga
pangit na awitin. Pero kung papuri ito sa Panginoon, walang pangit na awitin
kung gayon. Kaya ang mga hurado, kapag magbigay ng komentaryo sa mga entri,
palaging constructive katulad ng ginagawa nina Vehnee Saturno, Mon del Rosario,
Pinky Amador, Dingdong Avanzado, Beverly Salvejo, at iba pa. Palagi nilang
isinasaalang-alang na makakatulong ang sasabihin nila sa mga kompositor na
mapaganda ang kanilang mga komposisyon. Kung mapaganda kasi ng mga kompositor
ang kanilang mga awitin, lahat tayo ay panalo sa harap ng ating Panginoon.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bukod sa papuri sa Panginoon, malaki
rin ang naitutulong ng ASOP sa pagdiskubre, hindi lamang ng mga bagong
kompositor, kundi pati na rin sa mga bago at mga hindi bago na mga mang-aawit. Nabibigyan
ng ASOP ng pagkakataon ang mga magagaling na singer na hindi sikat. Nitong gabi
lang, muli kong napakinggang nag-interpret ng kanta si Thor. Hindi masyadong
sikat subalit napakagaling kumanta—“may pinakamagaling na boses” ayon mismo
kina Saturno at del Rosario. Umawit din sina Anezka Alvarez ng UST Chorale at
si Johann Enriquez ng The Filipino Tenors. Napanood ko na ring umawit dito sina
Gian Magdangal at Harry Santos, parehong guwapo at magaling kumanta subalit hindi
talaga nagiging star. Sa mga tunay na alagad ng sining, hindi naman talaga mahalaga
ang kasikatan.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang isa sa mga awitin ng gabing ito
ay ginawa ng isang music teacher bilang pasasalamat dahil naaksidente ang dyip—nahulog
sa bangin—na sinasakyan ng kaniyang asawa at tatlong anak subalit himalang
hindi nasaktan ang mga ito. Ang naging Song of the Week naman ay likha ng isang
abogado na namatay ang misis dahil sa kanser at pinamagatan niya ang kaniyang
awitin na “You’ll See Miracles.” Siya si Paul Hildawa, na kaapelyido at kamukha
ng kaibigan kong magaling na makata at arkitektong si Sid Gomez Hildawa na
sumakabilang buhay ilang taon na ang nakararaan. Nang magtanong ako sa mga
kaibigan namin, magkapatid pala sila. Talentado pala talaga ang kanilang
pamilya.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sabi ni Paul, hindi na raw natin
kailangang maghintay pa ng himala upang maniwala at magpapuri sa Panginoon.
Sang-ayon na sang-ayon ako sa sinabi niyang ito. Aabangan ko ang kaniyang
awitin sa monthly finals hanggang sa grand finals.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang hosts ng ASOP ay sina Toni Rose
Gayda at Richard Reynoso. Magaan at masaya—puro tawanan—ang kanilang estilo sa
pagho-host. Kung minsan nga lang korni magbitaw ng joke si Reynoso dahil hindi
naman talaga siya komedyante kundi isang world-class na balladeer. Paborito ko
noong aking kabataan, noong nagsisimula pa lamang akong ma-in love, ang
kaniyang hit na kantang “Paminsan-minsan.” Nakakatuwa. Parang hindi siya tumanda.
Ang guwapo pa rin niya.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa tingin ko ang pinakamagandang
kalidad ng ASOP bilang paligsahan sa pagsusulat ng mga awiting papuri sa
Panginoon ay walang relihiyon o sektang hayagan itong ipino-promote. Kaya
maaari itong panoorin ng kahit sinong Kristiyano, at ng kahit hindi pa
Kristiyano basta may konsepto lamang ng pinaniniwalaang Diyos na mabuti na siyang
lumikha sa atin at pinakamakapangyarihan sa lahat—ano man ang ngalang tawag
natin sa Kaniya.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Isang tunay na programang Filipino
ang ASOP na dapat tangkilikin nating lahat. Sana dumami ang kanilang advertisers.
Sana tumagal ang maganda at makabuluhang programang ito ng UNTV.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;">
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif"; font-size: 10pt;"><o:p> </o:p></span></div>
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif"; font-size: 10pt;">[16 Setyembre
2012</span><br />
<span style="font-family: "Century Schoolbook","serif"; font-size: 10pt;"></span><span style="font-family: "Century Schoolbook","serif"; font-size: 10pt;">9:30 n.g. Rosario,
Pasig] <o:p></o:p></span><br />
http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-34839288718978965312012-01-04T05:20:00.000-08:002012-01-04T05:20:45.333-08:00Lapnos<div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US"></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US">KAGIMBAL-GIMBAL ang nangyari kay Edmund Padilla, 19 taong gulang, ng Nueva Vizcaya. Nalapnos ang kaniyang balat dahil binuhusan siya ng tatay niya ng kumukulong tubig dahil hindi nito matanggap ang kaniyang pagkabading. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Lasing daw na umuwi ang ama nila at tinanong siya kung bakit hindi nito kayang magkilos lalaki. (Hindi siyempre alam ng engot na amang ito na may mga bading na kilos lalaki rin.) At nang hindi makuntento sa sagot, umalis ito saglit at pagbalik ay may dala nang mainit na tubig at ibinuhos sa anak na bading. Sabi ng ama sa interbyu sa TV, nagawa lang daw niya ito dahil hindi niya matanggap na ang tatlo sa lima niyang mga anak na lalaki ay bading. Bakit? Hindi ba ito blessing?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ipinakulong ni Edmund ang ama. Na dapat lang. Ang kahit sinong ama o ina na mambubuhos ng mainit na tubig sa anak ay dapat talagang ikulong. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Minabuti ng ina ni Edmund na manahimik na lamang. Hindi ito nagpainterbyu sa TV. Maaaring senyales ito ng pagpapatahimik sa kaniya ng patriarkal na sistema. Nasa gitna siya ng nag-uumpugang bato: bana na malupit at anak na malubhang sinaktan. Naisip ko tuloy na kung nangyari ito sa akin, kung binuhusan ako ng Tatay ko ng kumukulong tubig dahil hindi niya matanggap na bading ako noong nabubuhay pa ang aking ina, natitiyak kong papatayin ng Nanay ko ang aking Tatay! Matapang ang Nanay ko. Siya ang tipong isisigaw ang gusto niyang sabihin. Para siyang aso o tigre na bagong panganak. Siya ang tipo ng ina na pinapalo kami kapag kami’y may kasalanan subalit kung sasaktan kami ng iba tao, kahit na ng ama pa namin, ay ‘ika nga nila maghahalo ang balat sa tinalupan. Nang minsan ngang pinasok ng magnanakaw ang bahay namin sa Lungsod Puerto Princesa, hindi siya nangiming barilin ito. Hindi nga lang niya natamaan. Nang magsumbong siya sa telepono sa Tatay ko (nasa barko kasi ito) at pinagalitan pa siya kung bakit hindi niya tinamaan ang magnanakaw, paiyak niyang sinigawan ang Tatay ko ng, “Dahil hindi naman ako sharp shooter! Natakot lang ako na baka may kutsilyo ito at saksakin niya kami ng mga bata kaya binaril ko ng dalawang beses!”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naalala ko minsan noong maliit pa ako, siguro mga sampung taong gulang lamang ako noon, nahulog ang isang kambing namin sa farm sa isang bukas na balon. Ako ang unang nakakita. Tili ako nang tili hanggang sa nagsitakbuhan papalapit ang Tatay ko at ang mga tauhan niya sa bukid. Nang malaman ng Tatay ko na kambing lang pala ito na nahulog sa balon, nilapitan niya ako at pinitik sa tenga. Siguro nahiya siya dahil tili ako nang tili na parang batang babae. Nakita ito ng Nanay ko. Nagwala siya. Buong araw na naging impiyerno ang buhay ng Tatay ko dahil doon. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ganito kasi ang lohika ng Nanay ko na narinig kong isinisigaw niya sa Tatay ko na dinig na dinig ng buong barangay: “Mga anak ko ‘yan! [As if hindi ang ama namin ang nakabuntis sa kaniya.] Hindi mo puwedeng saktan kahit dulo ng kanilang buhok. Kung may kasalanan sila sa ‘yo isumbong mo sa akin. Puwede ko silang patayin sa harap mo kung malaki ang kasalanan nila sa ‘yo. Ako lang ang puwedeng manakit sa kanila dahil sa akin sila lumabas!”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya ni minsan hindi ako pisikal na sinaktan ng Tatay ko dahil bading ako. Tanggap kasi ng Nanay ko na bading ako kung kaya walang mali sa pagiging bading ko. Malaki na ako nang namatay ang Nanay ko. Kung hindi man tanggap ng Tatay ko na bading ako ngayon ay hindi na niya ako kayang saktan pa, gaya ng ginawa ng tatay ni Edmund sa kaniya, dahil kaya ko na ring pumatay ng tatay kung kinakailangan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang homophobia ay dapat binabangga nang harapan.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya dapat maghinay-hinay ang mga obispo sa pagpapainterbyu sa telebisyon at pa-witty na magsabing “nakakadiri” ang pagpapakasal ng parehong lalaki at parehong babae. Marami kasing “faithful” ang makikitid ang utak tulad ng tatay ni Edmund. “Nakakadiri” ang pagkabading kaya parang mikrobyo na maaaring mapatay ng kumukulong tubig. Kaya okey lang na buhusan ng mainit na tubig ang anak na bading kasi nga “nakakadiri.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang paghihirap ngayon ni Edmund, ang pagkalapnos ng kaniyang likod at balikat, ay simbolo lamang ng kaapihang nararanasan ng mga bading dito sa ating lipunan. Yung iba, hindi nga binubuhusan ng mainit na tubig ng kanilang ama subalit minumura naman sila, pinapalayas, hinihiya. Kung kaya lapnos din ang balat ng kanilang kaluluwa. Wala pang ointment na naimbento upang gamutin ang lapnos, sugat, at pasa sa balat ng ating pagkatao. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-size: 10pt;">[4 Enero 2012</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-36940624988447779092011-12-29T00:44:00.000-08:002011-12-29T00:48:10.609-08:00Kapag tumili ang bading—APIR!<span lang="EN-US"></span><br />
<span lang="EN-US">UNANG-UNA, hindi lahat ng bading ay tumitili. Kaya iritang-irita ako sa balita sa TV kanina na ang mga utak pulbura sa Bulacan ay may bagong iligal na naman na paputok na ang tawag nila ay “Goodbye Bading” na kamag-anak ng “Goodbye Philippines” at “Goodbye Universe” na ang dapat talagang ipinangalan nila kung hindi pa sana natusta ang kanilang utak ay “Goodbye mga Daliri” o di kaya’y “Goodbye Kamay” at “Goodbye Buhay” na bongga ang tugmaan. </span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“Goodbye Bading” daw ang ipinangalan sa walang kuwenta at maperhuwisyong paputok na ito dahil dalawang minuto munang titili ito bago sumabog. Dahil nga nilason na ng pulbura ang utak ng mga nakapag-isip nito at isa akong ulirang (ehem!) guro, nais kong magbigay ng kaunting lektyur dito na libre. Ang mahal kaya ng per hour ko sa Miriam College at La Salle Taft! Isipin na lamang natin na community outreach involvement ko ito para matulungan ang mga negosyante ng paputok na hindi nakapag-aral at kung nakapag-aral man ay walang pinag-aralan. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ganito kasi iyon. Sari-sari ang mukha ng mga bading. May mga bading na maskulado dahil mahilig mag-gym at sila yung tipo na hindi titili. Mayroong matinee idol—super guwapo at seksi na tinitiliian ng mga babae at bading—pero bading din hindi nga lang inaamin. Mayroong sundalo at pulis na ang bababa at babagsik ng mga boses at diyahe nga naman sa kanilang trabaho kung titili-tili sila. Mayroong mga pari at obispo na mahinahon magsalita palagi. Mayroong abogado na pormal magsalita at titili lamang kung mahulog ang microphone sa harap niya. Mayroong mga doktor, dentista, makata, propesor, inhenyero, arkitekto at marami pang iba. Siyempre mayroon ding mga parlorista—yung mga nagdadamit babae at nagmi-meyk-ap—tulad ni Vice Ganda na masayahin at mahilig talagang tumili. Kaya siguro akala ng nakararami, kapag bading tumitili. Ito kasi ang tradisyon ng kabadingan sa showbiz sa Filipinas na pinauso ng Facifica Falayfay ni Dolphy, pagbabakla-bakla ni Joey de Leon at ng mga kabarkads niyang sina Tito (senador ‘yan ha) at Vic Sotto, Roderick Paulate, at ngayon ni Vice Ganda. Walang mali sa uri ng kabadingang kanilang isinusulong. Trip nilang magsuot-babae at mag-meyk-ap, e di pabayaan natin sila. Ang kaso nga lang, sila ang mas visible kung kaya inaakala ng mga utak-pulbura at ng mga walang utak, period, ay sila ang epitome, ang representative, ang normal, na bading. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Maling-mali na “Goodbye Bading” ang ipapangalan sa isang tumitili at delikadong paputok. Dapat ang itawag dito ay “Goodbye Utak Forever!”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya gustong-gusto ko ang kampayang APIR—Aksyon Paputok Injury Reduction— ng Department of Health. Napanood ko sa TV ang paglunsad nila ng programang ito. Namigay pa sila ng CD na ang sisidlan ay hugis paputok na trianggulo ng mga tunog ng pagsabog ng mga paputok. Canned firecrackers sound. Bakit hindi? Ngunit bongga na din naman ang tunog ng takip ng kalderong pinapatik ng malaking kutsara di ba? Bongga na ito kung sasabayan pa ng tilian at sigawan at tawanan at sayawan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Noong isang araw lang, isang traysikel sa Bulacan na puno ng mga kargang paputok ang sumabog. Sunog ang katawan ng drayber at namantay ang kaniyang anak na kasama niya sa pagbibiyahe. Nangyari ito dahil may paputok na inilagay malapit sa tambutso. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngayong araw lang, tatlong araw bago magbagong taon ay may mga bata nang isinusugod sa ospital dahil naputukan ng piccolo. Mayroon ding batang nakalunok ng pulbura. Ang nakakaawa ang batang babae na natamaan ng ligaw na bala sa binti. Noong nakaraang Pasko lang, isang buntis ang natamaan ng ligaw na bala sa balakang. E, papunta lang naman sana siya sa simbahan. Buti hindi natamaan ang bata sa kaniyang sinapupunan. Taon-taon, libo-libong tao ang nadidisgrasya dahil gumamit ng mga paputok. Hahayaan na lamang ba natin ito?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bukod sa peligrong maputukan, dalikado rin ang usok ng mga paputok na ito sa mga may hika tulad ko. Lalo na sa mga bata. Hindi ba sakop ng Clean Air Act ang usok mula sa mga paputok na ito?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya binabati ko ang DOH sa aktibong kampanya nito laban sa mga paputok. Pati ang Malakanyang ay nagpalabas na rin ng statement hinggil sa iwas-paputok. Pati ang GMANEWS.TV na pinapanood ko palagi ay parang pino-promote na rin ang pag-iwas sa paggamit ng paputok sa kanilang mga balita at programa. Sa ganitong mga isyu at pagkakataon, dapat talagang maging bias na ang masmidya. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung may extra lang akong pera ngayon gusto ko sanang mag-New Year sa Lungsod Baguio o kaya sa Lungsod Davao. Bawal kasi ang mga paputok doon. Mas nag-iisip at mas matapang ang mga lokal na lider nila. Nagmumukha pang mas sibilisado ang kanilang lungsod. Sana pamarisan sila ng iba pang mga lokal na pamahalaan sa ating bansa.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Heto ang dasal ngayon ng Sirena sa pagtatapos ng taon: SANA MASUNOG MULI ANG MGA TINDAHAN NG PAPUTOK SA BULACAN!!! Hayan, tili ‘yan ng isang galit na bading. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung may utak tayo at malasakit sa kapuwa, dapat GOODBYE PAPUTOK na tayo sa 2012.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-size: 10pt;">[29 Disyembre 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-68590924306026180172011-12-14T17:51:00.001-08:002011-12-14T17:51:39.219-08:00Panalo ang Wikang Filipino<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US">SA pag-impeach kay Chief Justice Renato Corona, panalo ang wikang Filipino. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kahapon, kinaumagahan matapos ma-impeach ng 188 na kongresista si Corona noong gabi ng ika-12 ng Disyembre, nagtalumpati si PNoy at sinabing si Corona ang dahilan ng pagkawala ng dangal ng Korte Suprema. Kahit hindi ko masyadong gusto si PNoy (dahil naniniwala akong utak-hasyendero pa rin siya at naglalaway na tuta ng Amerika) naniniwala naman ako sa kaniyang tinuran. Dapat lang matanggal si Corona dahil mistula siyang kanser sa kataas-taasang hukuman ng bansa. Klaro naman na ang tunay na pinagsisilbihan niya ay ang interes lamang ni Gloria Macapagal Arroyo na former (?) boss niya. Patunay rito ang mabilisang paglabas ng TRO laban sa hold departure order ng pamahalaan para kay Gloria at sa kaniyang bana dahil sa maraming kasong kanilang kakaharapin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Si PNoy, gaya ng ginagawa niya sa kaniyang mga SONA at mahahalagang talumpati sa harap ng taumbayan, Filipino ang ginamit upang tuligsain si Corona. Take note, hindi ang Korte Suprema ang tinutuligsa ni PNoy kundi si Corona lamang na midnight appointee (kung kaya labag sa Saligang Batas) ni Arroyo. Ang yabang naman ni Corona kung iniisip niya na siya ang Korte Suprema gayung mala-impostor lamang siya roon. Kanina sa mga balita sa telebisyon, istaring si Corona dahil nag-court holiday ang ilang mga korte sa Metro Manila at iba pang mga lugar sa Filipinas bilang suporta umano sa kaniya. Nagtalumpati si Corona na ayon sa mga reporter ay “palaban” daw pero parang wala namang puwersa. At kruhay! Sa Filipino ang talumpati ng na-impeach na chief justice! </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Tuwang-tuwa ako sapagkat hindi na lamang presidente ang nagpi-Filipino kundi pati na rin ang punong mahistrado. Kaya panalong-panalo ang wikang Filipino! Well, wikang Filipino na Tagalog-based na ayaw siyempre ng ilang mga kakilala kong Bisaya. Pero para sa akin, okey na ito. At least katutubong wika na. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Pero siyempre dahil si Corona ito, duda ako sa kaniyang paggamit ng wikang Filipino. Palagi naman kasi siyang nag-i-Ingles sa mga talumpati niya. Si PNoy, consistent na sa paggamit ng Filipino kaya hindi mukhang pilit at di-sinsero gaya ng kay Corona. Si Corona talaga. Hirap siyang basahin ang kaniyang talumpati. Obvious naman na nag-Filipino lamang siya upang tapatan ang pag-Filipino ni PNoy. Sana kasi nagpa-praktis muna siya kay Atty. Midas Marquez. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Akala talaga ni Corona, malalansi niya ang sambayanang Filipino sa paggamit ng Filipino. Akala niya paniniwalaan siya dahil ginamit niya ang wika ng masa. Mas nagiging nakakadiri tuloy ang kaniyang talumpati. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sabi niya, nagiging diktador na raw si PNoy. Ows? Natawa ako. Utak-hasyendero, oo. Tuta ng Amerikano, oo. Pero diktador? Si Chief Justice talaga, you’re so funny, sir! O kung sa isang FM station pa, joke ba ‘yun?! Bwahahaha! Parang kasing funny ito kung pagbintangan natin si PNoy na siya ang awtor, a.k.a. mastermind, ng sikat na “Oplan Put the Little Girl To Sleep” ni Elena Bautista Horn (gusto ko talaga sanang isalin sa Filipino ang kaniyang apelyido para mas may impact!).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nagrereklamo si Corona na yung articles of impeachment daw sa Kongreso ay hindi binasa ng mga kongresista at basta pinirmahan na lamang. Look who’s talking! Di ba nagdesisyon na rin naman ang Korte Suprema na pinamunuan ni Corona na hindi rin nila nabasa ang complaint o affidavit o prayer? </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang nakapagtataka lang, ang mga reklamo nina Corona, Marquez, Horn, Atty. Ferdinand Topacio, at Atty. Raul Lambino ay magkakatunog. Nag-uusap ba sila? Tanong lang ‘yan ha. At kung nag-uusap nga sila, heto ang payo ko kay Corona, huwag na huwag siyang magpasulat ng talumpati sa Filipino kay Atty. Topacio. Bukod kasi sa malaking posibilidad na makakapasok ang mga salitang tulad ng “itlog,” baka magkaroon pa ng mga mali o OA na metapora ang maririnig mula sa kaniyang speech. Noong araw na ililipat si Arroyo mula St. Luke’s Medical Center sa Lungsod Taguig tungo sa Veterans Memorial Medical Center sa Lungsod Quezon, napanood ko sa isang interbyu sa telebisyon si Topacio na nag-trying hard maging makata nang tinanong siya kung sasamahan ba ng dating First Gentleman ang Dating Pangulo sa sasakyan patungong VMMC. Aniya, “Hindi naman iiwanan ng dating First Gentleman ang kaniyang kabiyak na nakaratay sa banig ng karamdaman.” Weeeee… Banig ng karamdaman? Yung karamdaman hindi na tayo sigurado d’yan, na ang tawag nga ng mga tibak na nagrarali ay “kaartehan” lamang. Pero ang banig? Juice koh! May banig sa St. Luke’s? Kuwarto mo tig-PhP50,000 a night tapos sa banig ka lang pahihigain? Ano ‘yun? Parang sa amin sa Antique Provincial Hospital?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Heto ang naiimadyin ko. Kung si Topacio ang magiging coach ni Corona sa Senado, I’m sure parang ganito ang pleading niya: “Mga kagalang-galang na Huwes-Senadores, buong puso kong ipinababatid sa inyo, wala po akong kasalanan, wala po. Ipatatanggal ko ang dalawa kong itlog kung guilty ako! Para akong ibong may layang lumipad subalit ikinukulong ninyo sa hawla ng mga maling paratang dahil sa utos ng haring diktador ng Albania! Sa loob at labas ng Korte Suprema kong sawi….” Pagkatapos, magugulat at matatawa ang microphone at biglang tatalon. Mapapalundag si Corona pero si Marquez ang mapapasigaw, actually, mapapatili ng, “Ay puki ng baklang dagang froggy!” Check n’yo sa You Tube. Meron.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sabi pa ni Corona, mahimbing daw ang kaniyang tulog dahil malinis ang kaniyang konsensiya. Sino ang kinukumbinse n’yo, sir? Sarili n’yo? Tingnan mo kaya itsura mo sa salamin. Iyan ang itsura ko kapag puyat ako sa katse-tsek ng term peyper ng mga estudyante ko at kinabukasan na ang deadline ng pagsumite ng grades. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Para sa akin bilang guro ng Filipino, sagrado ang Pambansang Wika. Wika ito ng kaluluwa ng ating bansa kung kaya hindi dapat ginagamit upang magsinungaling o manlinlang ng kapuwa. At bilang makata, para sa akin sagrado ang Wika—maging Kinaray-a ito, Cuyunon, Ingles, Aleman, Bahasa, o kung ano pa man. Dapat gamitin lamang ito upang isiwalat ang katotohanan kasi may kasabihan sa Ingles na liars go to hell. Ito ang dapat mabatid nina Corona, Marquez, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sung… er,</i> Horn, Topacio, at Lambino. At siyempre, nina Gloria at Mike Arroyo na rin na mga direct descendant pa naman ni Santa Teresa ng Avila. Abaw, Santa Teresa, ipagdasal n’yo po sila!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa pag-impeach kay Corona panalo ang wikang Filipino. At kung matanggal si Corona sa Korte Suprema, panalo ang sambayanang Filipino.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-size: 10pt;">[14 Disyembre 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-24166945498091565742011-07-24T00:19:00.001-07:002011-07-24T00:19:45.671-07:00Ang Pagko-condo Bilang Gitnang Uring Fantasya<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">SA bagong patalastas sa telebisyon ng isang kompanya ng real estate, may isang batang babaeng masaya na naglalaro sa luntiang damuhan. Nang tumingala siya, nakita niya ang isang bahay na lumilipad. Nagpatong-patong ang mga bahay na ito at naging isang gusaling kondominyum. Masaya itong pinanood ng bata at ng nanay at tatay nito. Ang tagline ng patalastas, “Ang pangarap ko’y abot ko na.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang patalastas na ito’y isang klarong pananamantala sa gitnang uring fantasya. Ipinalalabas ng mga kapitalista na maganda, sosyal, and in na in ang buhay kondominyum. Kaya ang mga pasosyal (social climber) ay nagkakadumahog na bumili ng unit kesehodang ilang taon nilang bubunuin ang paghuhulog dito. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Gitnang uring fantasya lamang ang kondominyum dahil hindi totoong pangmayaman ito. Kung mayaman ka, titira ka ba sa isang kuwartong malakahon ng sapatos? Payag ka bang dingding lamang ang iyong pagitan sa mga estranghero sa mga katabi mong unit? </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa sanaysay ni Dolores Taylan na “Codomisyon” na nalathala sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ani</i>, ang jornal pampanitikan ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas, isinalaysay niya ang bangungot na dinanas niya at ng kaniyang mga anak sa condo unit na kaniyang binili malapit sa De La Salle University kung saan siya nagtuturo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Hindi naman pagpapasosyal ang dahilan ni Taylan sa kanilang pagko-condo. May bahay sila sa Laguna. Ang kaso, malayo ito sa kaniyang trabaho at sa paaralan ng kaniyang mga anak. Nagkataon ding buntis siya at nahihirapan na siyang magbiyahe. Kaya naisipan niyang bumili ng condo unit. Aniya</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, “</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 11pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">Kaginhawahan o <span style="mso-bidi-font-style: italic;">convenience</span> ang pangunahing dahilan kung bakit ko naisipang tumira sa condominium. Malapit sa eskwelahang pinapasukan ng mga anak kong babae at ng unibersidad na pinagtuturuan ko ang condominium na napili ko.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nang panahong iyon, maselan ko ding ipinagbubuntis ang pang-apat kong anak at nahihirapan na akong magbiyahe mula Laguna paluwas ng Maynila, at mula Maynila pauwi sa Laguna.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 11pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaginhawahan ang nasa isip nang magdesisyong mag-condo. Subalit unang gabi pa lamang nila sa kanilang unit, may pabigat na sa isipan ni Taylan. “Noong unang gabi ng pagtulog namin sa aming <span style="mso-bidi-font-style: italic;">unit</span>, naisip ko ang humigit-kumulang dalawang milyong pisong halaga ng aming one-bedroom unit.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ang katumbas pala ng kaginhawahan naming mag-iina ay humigit-kumulang dalawang milyong pisong bubunuin naming bayaran sa loob ng sampung taon.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kaya naman wa<span style="display: none; mso-hide: all;"> akoag-iina ay katumbas na pala a namin </span>lang-wala sa hinagap ko noon na ang kaginhawahang hinahangad namin sa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pagtira sa condominium ay mauuwi sa isang malaking konsumisyon.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 11pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa tunay na mayaman sa ating bansa, maliit lamang ang dalawang milyon. Subalit para sa isang guro lamang, mabigat na pasanin ito. Pero kayang-kayang pasanin ng isang nasa gitnang uri. Sa librong <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gitnang Uring Fantasya</i> ni Rolando B. Tolentino, sinabi niya na upang mapabilang ang isang pamilya sa gitnang uri, kailangang ang taunang kita nila ay nakapaloob sa PhP251,283 hanggang PhP2,045,280. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ayon sa pag-aaral ng National Statistical Coordination Board, noong 2003, isa sa isang daang pamilya ay kabilang sa uring may mataas na kita at 20 porsiyento lamang ang gitnang uri, at 80 porsiyento ay kabilang sa mababang uri.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 11pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Samakatuwid, kaunti lang naman talaga ang totoong mayaman sa ating bansa. Kahit ang nasa gitnang uri ay 20 porsiyento lamang. Ito ang target ng mga naglalako ng gitnang uring fantasya, at ang sikat na produkto ngayon ay ang condominium living. Sa mga patalastas nito sa telebisyon, diyaryo, at mga magazine, lumalabas na ito na ang katuparan ng pangarap ng lahat na maging sosyal. Iisipin ng manonood at mambabasa na isang sopistikado at glamorosong pamumuhay ang pagtira sa kondominyum. Kaya iyong mga </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">hindi pa kabilang sa gitnang uri ay magsusumikap nang husto upang dumating ang araw na kaya na rin nilang bumili, o kahit makarenta man lamang, ng isang condo unit.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya mahalaga ang mga sanaysay na katulad ng sinulat ni Taylan upang kalabanin ang walang pakundangang pagbebenta nitong gitnang uring fantasya. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-indent: 0.5in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Nag-umpisa ang kalbaryo nina Taylan sa kanilang bagong condo unit nang tumagas ang tubig sa kanilang dingding kapag umuulan. Sinundan ito nang sabihan sila ng building administrator na nagli-leak ang tubo ng kanilang tubig kung kaya binabaha ang unit na nasa ilalim nila. Kailangang baklasin ang simentong nagtatago sa mga tubo upang malaman at maayos kung nasaan ang leak. Noong una, ayaw pumayag ni Taylan dahil maiistorbo ang buhay nila. Saka kung babaklasin ang ilang bahagi ng simento sa kanilang unit, inaalala niya nab aka atakehin ng hika ang isa niyang anak. Sinabihan siya ng building administrator na puwede naman silang lumipat muna sa dormitory ng gusali kaya lang magbabayad sila ng PhP300 kada tao kada araw. Ayaw niyang pumayag. Aniya, “Ayaw kong magbayad sapagkat para sa akin, dalawa lang ang maaaring dahilan kung bakit may leak ang tubo na hindi naman nagagalaw sa loob ng sementong kinababaunan nito.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Una, <span style="mso-bidi-font-style: italic;">poor workmanship</span> o <span style="mso-bidi-font-style: italic;">poor building construction</span>.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Pangalawa, maaaring <span style="mso-bidi-font-style: italic;">substandard</span> ang materyales na ginamit kaya nag-leak kaagad ang mga tubo nito.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Para sa akin, alin man sa dalawang ito ang dahilan ay wala kaming kasalanan kaya dapat lamang na tulungan kami ng developer sa aming kalagayan.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-indent: 0.5in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Oo nga naman. Bakit sina Taylan ang magbabayad sa kapalpakan ng developer ng condo building? Pero sa halip na magsisi ang developer ng gusali sa kanilang kapalpakan, pinutulan pa ng tubig ang unit nina Taylan! Ito ay hanggang sa pumayag si Taylan na bakbakin ang kanilang sahig upang mahanap ang tubong nagli-leak. Kailangan nina Taylan na makiigib sa mga katabing unit nila upang may magamit silang tubig. Ayon pa sa kaniya, “Biglang-bigla, ang condominium ay naging isang condomisyon para sa amin.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-indent: 0.5in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Kalaunan ay hindi na makatiis sina Taylan kung kaya pumayag na siyang bakbakin ang kaniyang sahig. Noong una, gusto pang ipapasan sa kaniya ng building administrator ang gastusin sa pagbabakbak na iyon. Pero hindi pumayag si Taylan. Nang mabakbak ang kaniyang sahig, nadiskubreng wala naman palang leak. Ang leak ay nasa bath tub pala. Nakakaloka. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nagsusulputan na parang mga kabute ang mga gusaling kondominyum sa Metro Manila. Hindi lamang sa mga sentrong pangkalakalan kundi kahit sa mga liblib na bahagi ng lungsod. Naalala ko pa noong mga Dekada 90, kapag sumasakay ako ng dyip mula sa amin sa Rosario, Pasig papuntang Cubao, ang Libis ay talagang</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"> libis dahil mga talahiban lamang ito. Ngayon, nakamamangha na ang mga matatayog na gusali sa Eastwood<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>at karamihan sa mga ito ay mga kondominyum. Sa Calle Industria malapit dito ay itinatayo ngayon ang Circulo Verde na isang munting lungsod din ng mga kondominyum. Noong nag-aaral pa ako sa De La Salle University-Manila noong 1995 hanggang 1997, dadalawa pa lamang ang itinatayong gusaling kondominyum. Ngayon, halos hindi na masisikatan ng araw ang kalsada sa bahaging iyon ng Taft Avenue. Nakahihilo na ang tayog ng mga gusali. Ang dating dambuhalang La Salle Hall ay parang anong oras ay matatambakan ng mga kondominyum. Iniisip ko na lamang, siguro naman pumasa sa standard ang plano ng mga gusaling ito at hindi madaling mapatumba ng lindol.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung tutuusin, hindi naman talaga lindol ang nangungunang problema sa pagko-condo. Bukod sa bonggang problemang naranasan ni Taylan, marami pang maliliit na problema ang hatid nito. May isa akong kaibigan na problema ang napakaraming ipis sa condo unit nila. May isa pa akong kaibigan na naiinis sapagkat naaamoy niya ang kung ano mang niluluto ng mga katabing unit niya.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ilang buwan ko nang napapansin ang isang karatula sa labas ng Miriam College kung saan ako nagtuturo. Ang nakalagay: “House for Sale. 35 million. Capitol Hill.” Ganito na kamahal ang totoong bahay. Malayo</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"> sa isang milyon hanggang dalawang milyon na presyo ng karaniwang condo unit. Samakatuwid, isang gitnang uring fantasya lamang ang pagko-condo dahil ito na ang katumbas sa ating panahon ng low-cost housing sa kalungsuran.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[Hulyo 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-49245429543904822992011-07-08T15:18:00.001-07:002011-07-08T15:18:29.299-07:00Mabuhay ang Bayang Moral!<div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">SUMASANG-AYON talaga ako sa kampanya ng Metro Manila Development Authority (MMDA) laban sa mga bastos na billboard sa ating kakalsadahan. Dapat lamang na pangalagaan nila ang moralidad ng ating bansa. Kaya pumalakpak talaga ako at naiyak sa saya habang ibinabalita sa TV kanina (8 Hulyo 2011) <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ang pagbabaklas ng mga dambuhalang billboard ng mga manlalarong nakabrip lamang.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Imadyin, nakabrip lamang! Hindi man lang sila nahiya! Ang laki pa ng umbok ng kanilang harapan. At ang mga abs nila, halos mabaliw ako kapag tinititigan ko. Muntik na akong na-dehydrate sa sobrang paglalaway. Nakita ko kasi ito nang sumakay ako sa masikip na masikip na MRT. Muntik na akong nang-reyp ng mga lalaking kasiksikan ko kasi nakakita ako ng malaking larawan ng brip! Buti na lang sa sobrang sikip, hindi ako makagalaw. Kung nagkataon, malaking eskandalo talaga. Ano na lamang ang sasabihin ng mga estudyante ko? Nang-reyp si sir nila sa MRT! Que horror!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya hangang-hanga talaga ako sa papable na tserman ng MMDA na naisip niya ito. At last, may guardian of morality na tayo sa kaniyang katauhan. Ang trapik-trapik na nga sa Edsa pagkatapos kung ano-ano pang kahalayan ang nakikita natin. Tuloy nagbabanggaan ang mga sasakyan dahil nadidistrak ang mga drayber sa mga bastos na billboard.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ano na lamang ang mangyayari sa kinabukasan ng ating bayan kung naging manyakis na ang ating kabataan? Kung sinira na ang kanilang ulo sa sobrang libog dahil nakakita sila ng umbok sa brip at ng bakat ng utong ng mga modelo? Wala na. Malulugmok na ang ating bayan. Masisira ang imahen natin bilang “The Only Catholic Country in Asia.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung ako ang presidente ng Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP), bibigyan ko talaga ng medalya ang tserman na ito ng MMDA. Baka nga i-propose ko pa sa Vatican na reserbahan na siya ng slot para sa beatification niya balang araw. Imadyin, sa dami ng kaniyang dapat gawin, talagang naisip pa niyang isa-isahing tingnan ang mga billboard upang alamin kung alin ang moral at ang imoral sa mga ito. Ipinaglalaban talaga niya ang moralidad ng ating bayan. Kaya mabuhay siya! Tiyak tuwang-tuwa sa kaniya si Cardinal Sin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya bilang isang mabuting mamamayan na tumatahak ng tuwid na daan at ayaw na ayaw sa mga bagay na malalaswa, narito ang ilang mungkahi ko sa MMDA:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Utusan niya ang presidente ng Unibersidad ng Pilipinas na pasuotan ng toga ang oblation nila. Masagwa kasi ito. Kahit brip wala! Dahon lang ang takip! Imadyin ang epekto nito sa mga estudyante at mga propesor nila? Hindi ako nagtataka kung bakit napakalibog at napakaimoral ng mga taga-U.P. Oblation pa lang nila ang bastos na. Balutan ‘yan ng toga kahit nakasablay lang sila kung graduation nila.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Ipa-pull out sa mga sinehan ang remake ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Temptation Island</i>. Mahalay ang pelikulang ito! Ang seseksi ng suot ng mga artista rito. Nakikita ang abs dito ni Aljur Abrenica. Dadami na naman ang mga reypist nito lalo na’t box office hit ito. Napakairesponsable ng GMA Films at Regal Films sa pagprodyus ng pelikulang ito. Wala talaga silang sense of morality. Nakadidiri talaga!</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Sulatan ang Commission on Higher Education na magpalabas ng memo na magmula ngayon, hindi na maaaring ituro ang human anatomy sa ating mga unibersidad at kolehiyo dahil mahahalay ang larawan sa mga textbook ng sabjec na ito. Walang lugar sa akademya ang hubad na katawan.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">4.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Ipatigil ang pagpapalabas ng mga teleserye sa telebisyon na may seksi na mga kostyum. Halimbawa, ang seseksi palagi ng mga damit ni Marian Rivera sa “Amaya.” Ang ganda pa naman niya. Marami pang mga lalaki na nakabahag dito at nakikita ang kanilang pusod lalo na si Sid Lucero. Nakasisira ito sa moralidad ng mga batang manonood. I-require na rin dapat na magpalda si Richard Gutierrez sa “Captain Barbel” . Kitang-kita ang hubog ng katawan niya sa kaniyang suot. Ang halay! Saka huwag na huwag nang payagan na mag-remake pa ng “Dyesebel” at “Darna.” Mahirap nang makakita ang mga manonood ng mapuputing kilikili at hita. Magiging manyakis ang lahat ng makakapanood nito.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">5.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Hilingin din sa CBCP na ipagbawal na sa lahat ng mga Filipinong Katoliko na mag-pilgrimage sa Vatican. Baka pumasok sila sa Sistine Chapel at makita nila ang larawang hubad ni Adan at ng iba pang mga santo at demonyo sa kisame ng kapilyang ito kung saan pinagbobotohan ng mga kardinal ang Santo Papa. Masisira ang kanilang moralidad. Saka puwede ba, damitan na ang mga larawan at estatwa ni Kristo na nakapako! Malaking kahalayan ito sa loob ng mga simbahan.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">6.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">I-ban na dapat ang Facebook sa Filipinas. Kung ano-anong mahahalay na mga larawan ang pinopost dito. Napakaimoral! Sa China nga bawal din ang Facebook buhay naman sila. Mabubuhay pa rin tayo rito sa ating bansa kahit walang Facebook. Ang mahalaga mapangalagaan natin ang ating moralidad.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-family: "Century Schoolbook"; mso-fareast-font-family: "Century Schoolbook";"><span style="mso-list: Ignore;">7.<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Mag-lobby sa Kongreso na gumawa ng batas na i-require ang lahat ng mga Filipino na magsutana o kaya ay magburka kung lumabas ng bahay para hindi na makikita ang hubog ng katawan ng bawat isa. Ito lang ang tanging paraan upang hindi tayo magiging manyakis bilang bansa. Tandaan natin, makasalanan ang hubog ng katawan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Marami pa sana akong mga mungkahi. Nakakapagod lang magsulat. Pero natitiyak kong eksperto ang mga taga-MMDA kung moralidad lang din ang pag-usapan kaya natitiyak kong maiisip din nila ang mga iminungkahi ko at ang mga imumungkahi ko pa.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Mabuhay ang MMDA! Mabuhay ang bayang moral!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[8 Hulyo 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig] </span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-4762160336332085382011-07-07T02:31:00.001-07:002011-07-08T15:25:55.179-07:00‘Nakakadiri’<div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">ANG salitang ugat ng katagang “nakakadiri” ay “diri.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ayon sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">U.P. Diksiyonaryong Filipino</i>, ang “diri” ay isang pangngalan na mula sa mga wikang Kapampangan at Tagalog na ang ibig sabihin ay “pagkarimarim sa anumang madumi o mabaho.” Ang panlaping “naka” naman ay “pambuo ng pandiwang pangkasalukuyan ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">maka-</i>, at inuulit ang unang pantig ng salitang-ugat, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">hal.</i> nakababasa, nakasusulat.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Samakatuwid, ang tamang ispeling ng “nakakadiri” ay “nakadidiri.” Sa ngayon, natatanggap pa naman ang parehong ispeling. Sa katunayan nga, naging sikat ang una dahil ginamit ito kamakailan lamang ng isang arsobispo ng simbahang Katoliko upang ilarawan ang pagpapakasal ng parehong babae at parehong lalaki.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ngayong umaga lamang (7 Hulyo 2011), pagkagising ko mga ala-singko y medya, habang nanonood ako ng mga balita sa “Unang Hirit” ng GMA7, muli kong naranasan ang kahulugan ng salitang “nakadidiri” habang ibinabalita ang pagbibigay ng mga mamahaling sasakyan ng Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) noong panahon ni Pangulong Gloria Macapagal Arroyo sa mga obispo. Ipinakita pa ang liham ng isang obispo kay Arroyo na humihingi ng SUV na 4X4 bilang regalo sa kaniyang kaarawan. Sa utos ni Arroyo, nabigyan naman ang butihing obispo ng sasakyang nagkakahalaga ng mahigit PhP1.7 milyon. Sa balita, may pinangalanan pang apat na obispo na tumanggap din ng luxury vehicles, may dalawa pang di pa napapangalanan, at ang isang pari sa Lungsod Iligan. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nanindig talaga ang aking mga balahibo at nawalan ako ng ganang kainin pa ang aking agahang pandesal na pinapahiran ko ng butter. Nasusuka kasi ako. Pati sa kape ko, parang nandiri ako. Kaya kahit na alam kong nakamamatay ang paninigarilyo, kumuha ako ng isang stik ng sigarilyo ng kapatid kong nakalagay sa ibabaw ng ref at sinindihan ito. Mabisang pampigil kasi ito sa pagsusuka kapag nakikita at naaamoy mo ang isang bagay na marumi at mabaho tulad ng patay na daga, tae ng pusa, o nabubulok na bangkay. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ito ang isyu na tama at angkop na pagkakataon at kontexto na puwedeng gamitin ni Arsobispo Teodoro Bacani ang salitang “nakadidiri.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa opisyal na reaksiyon ng CBCP, sinabi ng mga ito na ang mga sasakyang nabanggit ay hindi umano para sa “personal na gamit” ng mga obispo kundi ginagamit ito upang paglingkuran ang mga mamamayan. Ows? Tumaas ang mga kilay ko<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>at napangiting-pusa dahil naisip ko, hmmm, ano kaya ang mga “personal” na bahagi ng buhay ng isang obispo? Masyado lamang siguro akong naïve kasi lumaki ako sa isang tahanang relihiyoso. Noong nabubuhay pa ang Nanay ko ay araw-araw siyang nagsisimba (kaya sakristan kami ng nag-iisa kong kapatid na lalaki noong nasa elementarya pa lamang kami) at close siya sa mga pari at obispo sa amin sa Antique. Ang matandang dalaga kong Tita ay pinapagalitan kami kapag di kami nagsisimba kung Linggo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ang Tatay kong seaman naman, kapag bumababa ng barko noon at nasa bahay kami namin sa Pasig, kinakaladkad niya kami sa Antipolo para magsimba at magpasalamat kay Nuestra Señora de Buen Viaje. Nagpapamisa rin siya ng pasasalamat sa katedral namin sa San Jose de Buenavista pagdating niya roon. Sa paningin ko noon, ang mga pari, lalo na ang obispo ay talagang nakamamangha kasi parang nagliliwanag sila sa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>aking paningin dahil naniniwala ako na ibinubuhos nila ang kanilang buong buhay at pagkatao sa pagsisilbi sa Diyos, sa pagsisilbi sa mga tao. Naïve nga siguro talaga ako kaya nakakalimutan kong mga tao rin lamang ang mga pari at obispo at maaari ding gumawa ng mga nakadidiri na bagay.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Isang katotohanan na nakasaad sa ating batas na hindi puwedeng mag-donate ng pera o kahit anong bagay ang pamahalaan sa mga simbahan. Sabi rin ng kasalukuyang namumuno sa PCSO ngayon, nakasaad din sa patakaran nila na mga ambulansiya lamang ang puwedeng ipamigay ng kanilang opisina. Samakatuwid, iregular at iligal ang pagbigay ng PCSO ng mga sasakyan sa mga obispo. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang pagbibigay ng mamamahaling sasakyan ni Arroyo sa mga obispo ay isang dahilan pa para ikulong siya. Isa lamang ito sa napakaraming ginawa niyang mga nakadidiring bagay habang siya ay nasa puwesto. Ayon nga sa isang kaguro ko na isang debotong Katoliko, ang pinakaayaw raw niya kay Arroyo ay ang pagkurap nito sa mga obispo. Sumang-ayon naman agad ako. Pero nang mapag-isip-isip ko, hindi ba dapat mas alam ng isang obispo kung ano ang tama at mali? Kung ano ang moral at hindi? Si Arroyo, isang trapo/tarpolitiko. Bahagi na ng kultura at pagkatao ng mga politiko ang kurapsiyon. Kaya kapag ang bawat pagkakataon na makita nila upang makurap nila ang mga tao ay gagawin nila mananatili lamang sila sa puwesto upang mas mahuthutan pa nila ang kaban ng bayan. Pero ang mga obispo, dapat maka-Diyos sila at matibay ang kanilang pagyakap sa mga halagahan tulad ng katotohanan at katarungan. Ngayon kung ang obispo ay nakukurap ng isang politiko, obispo pa rin ba siya sa tunay na kahulugan ng katagang obispo? Ayon sa close friend kong pari, “elder of the church” daw ang tunay na kahulugan ng salitang obispo. Ibig sabahin, mga maalam na matanda sa simbahan. Pero kapag ganito ang isang obispo, parang matanda na walang kinatandaan. Isa pa, kaya nga may baston ang isang obispo. Baston ito ng isang shepherd ayon sa itinuro sa amin sa Assumption noon. Ibig sabihin, ang obispo ay isang pastol at tayo ang mga mabait na tupa ay dadalhin niya sa kandungan ng Diyos. Ay, juice koh! Sa pastolan ng kurapsiyon pala tayo dadalhin ng mga ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang lalo pang nakadidiri dito, iyong isang obispo, siya pa mismo ang sumulat kay Arroyo at nanghihingi ng birthday gift na sasakyang nagkakahalaga ng PhP1.7 milyon! Ang obispong ito, sa halip na sawayin si Arroyo sa pagiging kurap nito, siya pa ang lalong nagpakurap kay Arroyo! Hindi man lang inisip ng mga obispong ito na malaking kabawasan ang mamahaling sasakyang ibinigay sa kanila sa badyet na ipinamimigay para pampaospital at pambili ng gamot ng mga naghihikahos nating kababayan. Ito talaga ang bonggang pagbalintong ng moralidad.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung may natitira pang kahihiyan ang simbahang Katoliko dito sa Filipinas (at bilang isang Katoliko ay nahihiya talaga ako), dapat pagsabihan ng pamunuan ng Catholic Bishops Conference of the Philippines ang mga obispong ito na ibalik sa pamahalaan ang sasakyang ibinigay sa kanila ni Arroyo dahil iligal at imoral ito. Tunay itong nakadidiri.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[7 Hulyo 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-53126951830023488052011-07-06T18:53:00.000-07:002011-07-06T18:53:23.799-07:00Peligroso ang Pag-ibig na Bading Dahil sa Mabahong Bunganga ng mga Obispo<div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">NANGHIHINA ako habang pinapanood ang interbyu ni Boy Abunda kay Ricky Rivero sa “The Buzz” noong Linggo, 26 Hunyo 2011. Para sa akin kasi, ang pananaksak na nangyari kay Ricky ay hindi lamang isang karahasan na ginawa sa kaniya kundi karahasan itong ginawa sa sangkabadingan. Kalabisan mang sabihin pero ramdam na ramdam ko ang labimpitong saksak na kaniyang tinamo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang suspek sa karumaldumal na krimen na ito ay ang ka-Facebook na Ricky na si Hans Ivan Ruiz. Ilang buwan na rin silang FB friends at maraming beses nang nagkita. Ayon pa kay Ricky, bagamat wala silang relasyon ni Ruiz dahil alam niyang may girlfriend ito, may nangyayaring seksuwal sa pagitan nila. At noon ngang gabi ng Dominggo bago nangyari ang krimen, nag-text sa kaniya si Ruiz na magkita sila. Bisi sana sa pagsosyuting si Rivero subalit pinaunlakan din niya ang rekwest ng kaibigan bagamat gabing-gabi na silang nagkita. Nakitulog ito sa kaniya.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Okey naman daw ang kanilang pag-uusap noong nasa bahay na sila ni Ricky. Nanood sila ng TV at pagkatapos natulog din agad dahil maaga pa ang syuting niya kinabukasan. Subalit iyon nga, nagising na lamang siyang nakasakay na sa kaniya si Ruiz at sinasaksak na siya nito. Nanlaban si Ricky. Aniya, “Gigil na gigil siyang sinasaksak ako. Galit siya.” </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nang makawala si Ricky, tumakbo siya sa banyo at nagshower at tiningnan ang mga sugat niya. Marami. Paglabas niya ng banyo, sinalubong umano siya ni Ruiz at sinakal pa ng tuwalya. “Kailangan ko ng pera. Mamamatay ang tatay ko!” sabi nito. Sagot naman ni Ricky, “Oo, bibigyan kita ng pera pero punta muna ako ng hospital.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Tumakbo si Ricky palabas ng bahay at sumakay sa kaniyang kotse. Nag-drive siya papuntang Heart Center of the Philippines sa Lungsod Quezon, ang pinakamalapit na hospital sa kaniyang tirahan. Habang nagda-drive na duguan, ipinapanalangin ni Ricky na sana huwag siyang mawalan nang malay bago makarating ng ospital. Nakarating naman siya. Naiwan si Ruiz sa kaniyang bahay.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naabutan ng mga nagrespondeng tanod si Ruiz sa bahay ni Ricky. Paalis na ito at may dalang knapsack na ang laman ay mga mamahaling gamit ni Ricky tulad ng laptop. Positibong itinuro ni Ricky sa harap ng mga pulis sa ospital si Ruiz na siya ang sumaksak sa kaniya.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Habang nakakulong, sinasabi ni Ruiz na hindi raw niya alam ang mga pangyayari. Si Ricky umano mismo ang gumising sa kaniya. Hindi raw niya alam na sinasaksak niya ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa replay ng programang dokumentaryon ng GMA7 na “Tunay na Buhay” noong Lunes, 4 Hulyo 2011, gin-feature ang buhay ni Ruiz. Dalawampu’t dalawang taong gulang ito at kagagradweyt pa lamang sa kolehiyo sa isang unibersidad sa Manila. Self-supporting student siya at mayroong iskolarship bilang kasapi ng varsity sa volleyball. Nangungupahan ng isang maliit na bahay ang kanilang pamilya sa isang bayan sa Bulacan. Kasama niya ang kaniyang tatay na dating taxi driver at may sakit na ngayon, at ang dalawa niyang kapatid na babae. Sabi ni Ruiz, hindi naman daw sila mahirap, subalit hindi rin maalwan. May mga pagkakataon daw na gipit sila subalit naitatawid naman. Natanggal siya sa trabaho dahil sa kasong ito na kinasasangkutan niya. Ang tanong pa nga ng dokumentaryong ito, ano na raw ang naghihintay na kinabukasan kay Ruiz matapos ang insidenteng ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Masaya ako na may isang abogada na nag-alok ng kaniyang libreng serbisyo kay Ruiz. Nanay yata ito ng isang ka-batch niya sa kolehiyo. Kakasuhan kasi talaga siya ni Ricky. Gusto kong sundan ang kasong ito dahil mahalaga ito sa sangkabadingan hindi lamang dito sa Filipinas kundi sa buong mundo. Sa pamamagitan ng kasong ito, mas lilinaw ang mga totoong pangyayari at lalong lilitaw ang katotohanang nakabase sa mga ebidensiya at lohikal na mga argumento.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sinabi pa ni Ruiz na sana huwag siyang husgahan ng madla kaagad katulad ng nangyayari sa ngayon. Lumalabas daw sa TV na si Ricky ang biktima. Biktima rin daw siya. Biktima ng ano? Si Ricky ang nasaksak ng labimpitong beses!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Hangang-hanga ako kay Ricky hindi lamang dahil sa pagharap niya sa pambansang telebisyon upang ibahagi ang kaniyang kahindik-hindik na karanasan. Hanga ako dahil isang matibay na tao ang nakita ko sa telebisyon. Isang matibay at matino na mamamayan ng bansang ito na ginawan ng masama ng taong kaniyang pinagkatiwalaan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sabi nga ni Charlene Gonzales, hindi raw siya makapaniwala na mangyayari ito kay Ricky na ayon sa kaniya “is a well-loved person in the industry. Sabi naman ni Buy Abunda, “Ricky is such a nice guy.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ilang araw matapos masaksak si Ricky, may pumutok na namang balita tungkol sa isang bading na call center agent na sinaksak din ng lalaking inimbitahan nito sa nirerentahang bahay. Natagpuan siyang duguan at patay. Sabi ng kapatid nitong lalaki na ininterbyu sa TV, mahirap lamang daw sila at itong kapatid nila ang inaasahan nilang mag-aahon sa kanila mula sa kahirapan. Nagtapos na raw kasi itong kapatid nila ng abogasya at kukuha na sana ng bar ngayong taon.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Isang bading na naman na biktima ng karumal-dumal na krimen. Isang buhay na naman na nasayang. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ilang taon na ang nakalilipas, may mga serye ng pagpatay sa mga bading sa loob ng kanilang bahay ang nangyari sa Lungsod Quezon. Klarong hate crime ito. Pero wala ring nangyari sa kanilang mga kaso.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Noong nasa Iloilo pa ako nagtatrabaho mga limang taon na ang nakalilipas, may isang supervisor ng Department of Education ang pinatay sa kaniyang hotel room kung saan dumadalo siya ng seminar. Nagsususpetsa ang lahat na bading ito subalit dedma na kasi matanda na ang mama at may asawa’t mga anak ito. Nagdala yata ng lalaki sa hotel room at pinatay siya at ninakawan. Natagpuan ang katawan niyang may 94 na saksak! Oo, siyamnapu’t apat na saksak! Samakatuwid, biktima siya ng karumal-dumal na krimen. Subalit ano ang nangyari sa kaniyang kaso? Wala. Ayaw ng mga anak niya na imbestigahan pa nang malaliman ang nangyari dahil ayaw nilang maeskandalo. Nahihiya silang malaman ng iba na bading nga kanilang ama. As if hindi pa ito alam ng mga tao. Walang natamong katarungan ang lola naming ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang krimen na nangyari laban kay Ricky, at lalo na sa namatay talagang mga biktima, ay hindi lamang krimen ng isang lalaki laban sa isang bading. Krimen ito ng lipunang nilason ang isipan ng homophobia, isang takot sa mga homoseksuwal na walang basehan o hindi pinag-isipan at produkto lamang ng bigotry. Ang tinutukoy kong lipunan ay ang simbahan, pamahalaan, at eskuwelahan. Lalo na ang simbahang Katoliko.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Alam kong kasalanan din ang pagiging bading at lesbiyana sa relihiyong Islam. Pero wala pa akong napanood sa TV na imam na nilalait ang mga homoseksuwal. Dito sa ating bansa ang mahilig magsalita ng masama laban sa mga bading at lesbiyana ay ang mga obispo ng simbahang Katoliko katulad ni Arsobispo Teodoro Bacani ng Catholic Bishops Conference of the Philippines o CBCP na kamakailan lamang ay nagsalita sa TV na “nakakadiri” ang pagpapakasal ng dalawang lalaki. Si Obispo Pedro Quitorio naman ay inihambing sa pangingidnap ang homosexual marriage.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ngayon magtataka pa ba tayo kung bakit may mga nangyayaring hate crime laban sa mga homoseksuwal dito sa Filipinas? Napakairesponsable ng mga katulad nina Bacani at Quitorio, naturingan pa silang mga tao ng simbahan at sana ay mga tao rin ng Diyos. Malaki ang kinalaman ng kanilang masasamang salita sa mga pananakit at pagpatay sa mga bading.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ganito kasi iyon. Naipunla na sa isipan ng madla na “nakakadiri” at “krimen” ang pagkabading, ang pagkalesbiyana. Maliliit pa ang mga batang lalaki, maaaring katulad halimbawa ng mga katulad ni Ruiz, naririnig na nila ito mula sa maruruming bunganga ng mga obispo mismo. Tutubo at lalago ang ideyang ito sa kanilang utak, sa kanilang kaluluwa. Subconsciously, maniniwala silang “makasalanan,” “nakakadiri,” at “kriminal” (therefore “salot sa lipunan”) ang mga bading. Kaya kung mainis ka sa kanila o kung hindi ka pinagbigyan sa hiningihi mong pera (gayung kinaibigan, pinakisamahan, at nagpahada ka naman sa kanila), sakalin mo sila at saksakin. Tutal peste naman ang mga ‘yan. Tutal salot naman sila. Tutal makasalanan naman ang mga ‘yan ayon sa mga pari at obispo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang implikasyon ng sinasabi nina Bacani at Quitorio ay okey lang na patayin ang mga bading at lesbiyana dahil katulad ng daga, ipis, at mikrobyo, nakakadiri sila. Okey lang din na saktan at bastusin ang mga bading at lesbiyana dahil mga kriminal ang mga ‘yan tulad nga ng mga kidnaper. Saksakin mo na sila dahil masusunog din naman ang kaluluwa ng mga ‘yan sa impiyerno.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung gayon, naisip ko, biktima rin nga si Ruiz sa malagim na pangyayaring ito. Biktima rin ang iba pang mga lalaki na nananakit at pumapatay sa mga bading. Biktima sila ng panlalason ng utak na ginagawa ng mga obispo! </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hanggat nangyayari ang ganitong pang-aapi sa mga bading, hindi uusad ang lipunang Filipino dahil walang kapayapaang mangyayari. Kaya dapat ang lipunan mismo ang magbago ng pananaw upang tuluyang tanggapin na, oo, tao rin kaming mga bading, umiibig at may karapatang umibig na hindi matatakot na saksakin sa sariling bahay.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Muli, hanggat itinuturo ng mga simbahan, lalo na ng simbahang Katoliko, na kasalanan sa Diyos ang pagiging bading, maraming katulad ni Ruiz ang mag-aakalang okey lang saksakin nang labimpitong beses ang bading tutal makasalanan naman iyan. Kaya sa tingin ko, dapat sa bawat isang bading na mamamatay dahil sinaksak ng lalaki sa bahay o apartment nito, isang kaluluwa ng obispo (Yes, taga-CBCP dapat!) ang dapat masunog sa impiyerno! Ito lang ang paraan upang bilang isang bading, patuloy akong maniniwala sa Diyos ng Katarungan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: center;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">***</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">SA “24 Oras” ng GMA7 kani-kanina lamang (4 Hulyo 2011), ibinalita ang bagong kuwento ni Ruiz. Tinangka umano siyang “reypin” ni Ricky kung kaya nanlaban siya at sinaksak niya ito. Siyempre itinanggi naman ito ni Ricky. Galit na si Ricky at masamang-masama ang loob kay Ruiz sa akusasyon niyang ito dahil naging mabuti umano siya sa lalaking ito. Ang alam ni Ricky, noong nasaksak na siya, humihingi ng pera sa kaniya si Ruiz dahil may sakit daw ang tatay nito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nakapagtataka ito. Bakit ngayon lamang ito sinabi ni Ruiz? Noong bago pa lamang siya nahuli, sinabi niya na hindi niya sinasadyang saksakin si Ricky. Tulog umano siya at si Ricky pa raw mismo ang gumising sa kaniya. Ang sinasabi niya ngayon, “nagising ako na hinihipuan na niya ako.” Hinawakan pa umano siya sa leeg ni Ricky kaya nanlaban siya. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naniniwala ako sa sinabi ni Atty. Evalyn Ursua, abogada ni Ricky, na ito ay isang “evolving lie.” Bakit ngayon lamang ito sinabi ni Ruiz? Ilang beses na siyang nainterbyu sa telebisyon mula noong makulong siya at hanggang pansamantalang nakalaya. Wala siyang binabanggit na tinangka siyang halayin ng aktor-direktor.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nakalulungkot talaga ito. Kaya mabuti na talaga na umusad na ang kasong ito sa korte upang maging malinaw na ang lahat. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Muli, isang katotohanan na si Ricky ang nagtamo ng labimpitong saksak mula sa taong pinatuloy niya sa kaniyang bahay dahil inaakala niyang kaibigan niya ito. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sige, ipagpalagay pa natin na pinilit, o kahit pinuwersa, pa ni Ricky si Ruiz na makipagtalik sa kaniya. May karapatan ngayong magalit si Ruiz. Subalit bakit hindi na lamang niya sinuntok si Ricky? O tinadyakan kaya? O kung sasaksakin man niya, bakit hindi dalawa o tatlo o limang beses lamang? Bakit labimpito?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Maliwanag na maliwanag na si Ricky ang biktima rito. Period. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[Hulyo 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-15374587688634003272011-06-30T02:59:00.001-07:002011-06-30T06:27:41.450-07:00May Isang Matalinong Obispo<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">OO, mayroon, taga-Catholic Bishops Conference of the Philippines o CBCP, at ang ngalan niya ay si Msgr. Pedro Quitorio. Sa pangalan pa lamang niya, nanginginig na ako sa takot. After all, huwag nating kalimutan, si San Pedro ang may hawak ng susi papasok sa tarangkahan ng langit. Kung wala ang pangalan mo sa kaniyang libro, good luck sa ‘yo, doon ka na sa impiyerno. Kung susundan kasi natin ang argumento ni Quitorio, kung bading ka (at gusto mo pang magpakasal, que horror!), wala ka sa listahan ng kaniyang tokayo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ganito kasi iyon. Sa News To Go ng GMANEWS TV kaninang umaga (27 Hunyo 2011), masayang ibinalita nina Howie Severino at Kara David na ligal na ang pagpapakasal ng parehong babae at parehong lalaki sa New York. Inaprubahan ang batas na ito ng kanilang Senado noong isang araw at nagdiwang ang maraming mga bading at lesbiyana sa iba’t ibang bahagi ng mundo lalo na siyempre sa di natutulog na lungsod ng New York. Pang-anim na estado na ito ng Estados Unidos ng Amerika na mayroong ligal na karapatan ang mga homoseksuwal na magpakasal.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Para sa espiritu ng balanseng pamamahayag, nag-interbyu sina Howie mula sa magkasalungat na partido kapag kabadingan ang pag-uusap dito sa bansa. Ang una ay si Quitorio ng CBCP, at ang pangalawa ay si Rev. Ceejay Agbayani ng Metropolitan Community Churches, ang simbahang Kristiyano na kumakalinga sa mga bading at lesbiyana.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Siyempre alam na natin na diring-diri sa ideya ng homosexual marriage ang CBCP. Noong buhay pa si Cardinal Sin at tinanong siya tungkol dito, Hesus Maria Joseph! lang ang kaniyang sagot. Tingnan mo, naghihintay na lamang ang mga parokyano ng Manila Cathedral ng milagro sa ngalan niya para mag-beatify na ito ng Santo Papa at bakasakaling maging santo rin. Hesus Maria Joseph to the max din ang reaksiyon ko habang sumasabit ang aking mga kilay sa tuktok ng kampanaryo na sinabayan ko ng pagkukurus dala tambling at isplit mula Manila Cathedral patungong Fort Santiago.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Siyempre sabi ni Quitorio hindi puwede ang homosexual marriage dahil sa ating saligang batas ay iligal ito, at hindi rin naaayon sa “law of nature” na “man at woman” lang dapat ang maaaring ikasal. At hindi raw magbabago ito kailanman. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ganun?As in like that! Hindi ko alam kung saan nanggaling na kuweba si Quitorio. Pakiramdam ko pumasok siya sa yungib na iyon dalawang siglo bago nagrebolusyon ang Katipunan at nang lumabas siya ay ika-150<sup>th</sup> na kaarawan na ni Jose Rizal. Baka hindi pa niya nabalitaan na 2005 pa naging ligal ang homosexual marriage sa España. Baka nakalimutan lang ng marunong na obispo na mga Kastila ang nagdala sa ating arkipelago ng relihiyon ng CBCP. Ang España umusad na, tayo nasa panahon pa rin ng kolonyalismong Kastila.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya naihi ako sa saya nang makita ko ang kapatid na Carlos Celdran na nakabihis Rizal with an overcoat, na nagtaas ng plakard na ang nakalagay “Damaso” habang nagmimisa ang mga obispo sa Manila Cathedral ilang buwan pa lamang ang nakalilipas. Kung sino si Damaso, I’m sure kilala siya ni Quitorio. Humarap lang siya sa salamin at makakausap na niya ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Tumambling ako sa sagot ni Quitorio nang tinanong siya ni Howie (si Papa Howie na kung binata lang siya at liligawan niya ako at yayaing magpakasal ay mag-o-oo agad ako!) kung ang hindi pagpayag ba ng simbahang Katoliko sa pagpapakasal ng mga bading ay isang uri ng diskriminasyon. Sagot ng obispo, hindi raw ito diskriminasyon dahil iligal nga ang pagpapakasal ng parehong lalaki at parehong babae. Aniya pa, ibig sabihin dini-discriminate din ba natin ang mga kidnapper kung hindi natin sila papayagang mangidnap dahil labag ito sa ating batas? </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Yes, ikinumpara ng butihing obispo ang pagpapakasal ng mga bading sa krimen ng pangingidnap! Kung saan ang koneksiyon at lohika, kayo na ang maghanap sa loob ng sutana o ng gamit na brip ng mga pari. O baka talaga ganito ka sama ang paningin ng mga taga-CBCP sa mga bading at lesbiyana? Ka-level ng mga kidnaper! Heinous crime na pala ngayon ang pagiging bading at lesbiyana sa ating bansa. Salamat, bishop. Hindi namin alam ‘yan. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Pagkarinig ng sagot na ito, parang nakita kong ngumiwi nang kaunti si Howie pero di ako sure. Dumiretso na lamang siya sa sumunod na katanungan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sabi pa ni Quitorio, “wala sa kultura” ang pagpapakasal ng mga bading at lesbiyana na siguro kasama na rin ang homoseksuwalidad mismo. Anong kultura ba ang tinutukoy niya? Siguro naman hindi ang kulturang Filipino. Pero sa tono ng pananalita niya, mukhang kulturang atin ang tinutukoy niya. Naku, bishop, delikadong statement ‘yan. Tiyak di pinag-isipan. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kunsabagay, siguro limitado lamang talaga ang mga babasahin na nakapapasok sa huklubang kuweba, este, sa bakuran ng CBCP kung saan nananahan ang kaluluwa ni Padre Damaso. Kaya bilang isang mabuting kristiyano, specifically Katoliko, ako na lamang ang magbabahagi kay Quitorio ng isang nabasa ko noong nakaraang taon sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Malay</i>, ang internasyonal na jornal sa Filipino ng ipinagmamalaki kong Alma Mater, ang De La Salle University-Manila, isang Katolikong unibersidad na nagdiwang ng sentenaryo nito kamakailan lamang. Sa Setyembre 2010 isyu ng nasabing jornal, may artikulo ang iskolar ng literatura at manunulat na taga-University of the Philippines-Los Baños na si Emmanuel B. Dumlao na pinamagatang “Berinarew: Pagsasanib ng Aral at Aliw.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Pinag-aralan ni Dumlao ang mga konsepto ng moralidad ng mga Teduray, mga katutubong matatagpuan sa Maguindanao, sa pamamagitan ng isa sa tatlo nilang mga epiko, ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Berinarew</i>. Ang isa sa mga nakatutuwang nadiskubre ni Dumlao ay wala palang bakla o lesbiyana sa mga Teduray. Ups, mukhang tama si Quitorio. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">But wait a minute, baby!</i> Walang bakla o lesbiyana sa kanila dahil kung ikaw ay lalaki at nagkagusto ka sa kapuwa mo lalaki at gusto mong maging babae, go ahead baby, magpakababae ka. Gayundin sa babae. Kung may type kang babae at gusto mong maging lalaki, go ahead baby, magpakalalaki ka! Vongga di vah? Paliwanag ni Dumlao:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 1in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Gaya ng pagkilala sa bakla, agi, bayot sa iba’t ibang dako ng Filipinas, wala ring problema sa mga Teduray ang usapin ng sexual o gender preference. Mayroon silang tinatawag na “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">mentefuwaley libun</i>” at “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">mantefuwaley lagey</i>” na ang ibig sabihin ay “lalaking naging babae” at “babaeng naging lalaki.” Ang ganitong pagpapalit ng kasarian para sa isang Teduray ay kasing-natural lamang ng pag-aasawa. Hindi pekpek o titi ang batayan nila ng sekswalidad kundi ang kilos ng isang indibidwal. Ibig sabihin, magiging babae ang isang lalaki kung kikilos at magdadamit siya bilang babae. (Dumlao 56)</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Dagdag pa niya, “Para sa mga Teduray, ang isang lalaking nagpalit ng kasarian ay ‘mentefuwaley libun,’ hindi siya bakla, hindi siya bisexual. Siya ay babae, ‘mentefuwaley libun’ o lalaking naging babae (56).” Sana hindi atakehin sa puso ang Santo Papa kapag mabasa niya ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Maaaring sabihin ni Quitorio (at ng iba pang mga kontrabida) na ‘yun nga, nandoon pa rin ang konsepto ng kasal sa pagitan lamang ng babae at lalaki. Sa Teduray, kailangang maging babae muna ang isang bading upang puwedeng magpakasal sa lalaki. Pero sigurado ako na kahit hiramin ko pa ang napakamahal na gown ni Regine Velasquez at magpapakasal ako kay Piolo Pascual (let’s say, next week! Bwahaha. At assuming na hindi kokontrahin ni KC Concepcion o kaya magmamakaawa sa akin ang idolo kong si Sharon Cuneta na ibalato ko na lamang sa anak niya si Piolo), hindi pa rin papayag si Quitorio. Hindi kasi talaga ito puwede sa kuweba, este, sa CBCP nila.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nanggigigil talaga ako sa homophobia at kakitiran ng isipan ng mga pari at obispo ng simbahang Katoliko. Masyado nilang isinasabuhay hindi ang mga salita ni Hesus kundi ang kanilang “Catholic Hypocrisy.” Akala mo walang mga paring nangunguflang sa mga madilim na sinehan. Akala mo walang mga paring naninilip ng mga titi sa CR ng mga mall. Akala mo walang naghahadahan sa loob ng mga seminaryo. Akala mo walang mga paring sapilitang hinahada ang mga kawawang sakristan na kadalasan ay mga anak-mahirap! May isa nga akong kilala na malditang pari, hinahada ang mga guwardiya sa mga paaralan nila saan man siya madestino bilang administrador. Iniskandalo pa nga siya minsan dahil nakukulangan na ang guwardiya sa ibinibigay niyang pera.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>May teorya akong ganito, may tatlong rason lamang kung bakit nagiging pari ang mga lalaki sa Filipinas. Una, upang takasan ang kahirapan ng buhay. Marami kasing mayayamang deboto na dahil hindi na alam ang gagawin sa limpak-limpak nilang salapi ay willing magbigay ng iskolarship sa mahihirap ng batang gusto kunwaring magpari. Indulhensiya rin kasi ito. Akala kasi nila tumatanggap ng lagay ang Panginoon. Lalo na ang mga angkan ng mga politiko na marami ang ninakaw sa kaban ng gobyerno o ang negosyo ng pamilya ay lumaki dahil sa pandaraya at di pagbabayad ng hustong suweldo at benepisyo sa kanilang mga manggagawa. Kaya may mga paring may ibinabahay na babae at nagkakaroon ng mga anak. Mayroon ding nagngungupit ng pera ng parokya o ng konggregasyon para patayuan ng bahay ang mga magulang at kapatid. Ganito kapag walang totoong bokasyon ang nagpapari. Pangalawa, mga maykaya ang angkan subalit hindi masyadong matalino at hindi uubra kung maging abogado o doktor sila. Kaya maraming pari na kahit nag-apat na taon sa pag-aaral ng pilosopiya wala pa ring kakayahang mag-isip at walang lohika ang mga pinangdadakdak. At pangatlo, bading na gustong itago ang kanilang pagkabading. Kaya maraming pari at obispo ang galit sa mga bading kasi nakikita nila ang kanilang sarili sa mga bading na ito. Ang tawag dito ng mga lola kong sina J. Neil C. Garcia at Danton Remoto, “internalized homophobia,” na mas delikado kaysa “plain homophobia” lamang na siyempre peligroso pa rin sa mga katulad namin. Kadalasan, kumbinasyon pa ‘yan ng una at pangatlo, at ng pangalawa at pangatlo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Palaging kasama sa ipinagdadasal ko kapag nagsisimba ako ay sana magising na at maging matapang ang mga bading na pari at obispo na baguhin ang pananaw ng simbahan tungkol homoseksuwalidad. Sana sila na ang makipaglaban sa loob ng CBCP hanggang sa banal na estado ng Vatican. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Wake up and fight for us, sisters!</i></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Gusto kong malaman ng mga katulad ni Quitorio na mas magiging masaya sana ako sa pagdasal at pagdalo ng misa sa loob ng simbahan kung alam kong tanggap na tanggap ako ng kinagisnan at minamahal kong relihiyon na minana ko pa sa aking mga magulang. Yun lang.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa interbyu naman na Howie kay Rev. Ceejay Agbayani na siyang administrative pastor ng MCC, ipinagdiinan nitong huli ang pagkakaroon ng “freedom of religion” sa ating bansa na ginagarantiyahan ng ating Konstitusyon. Kaya hindi puwedeng sabihin ng isang obispo na iligal ang “kasal” na ginagawa nila dahil hindi ito pinapayagan ng estado. Ang kasalan sa MCC ay bahagi ng mga relihiyosong ritwal at may karapatan ang MCC na gawin ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Aminado naman si Ceejay na walang marriage license ang mga kasalan sa kanilang simbahan. Aniya, “holy union” ito at hindi “holy matrimony.” Sa ritwal na ito, humihingi lamang ng basbas ang nagmamahalang parehong lalaki o parehong babae mula sa Diyos. Pagpapakita lamang daw ito na tunay at dalisay ang pagmamahalang ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nagtanong naman si Kara David kung ano ang masasabi ni Ceejay sa ilang mga paniniwalang ang mga bading ang dahilan ng pagkalat ng sakit na AIDS. Stereotyping ito sabi ni Ceejay. Hindi raw naman sa mga bading nagsimula ang AIDS. Pero siyempre, katotohanan din na marami ngang mga bading ang may AIDS sa ngayon. Kaya makabubuti raw ang homosexual marriage para ma-encourage ang mga bading at lesbiyana na maging tapat sa kanilang partner sa buhay. Ang pagpapakasal, bagamat hindi garantiya, ay makapagpapatibay ng katapatan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang MCC ay isang relihiyong Protestante na itinatag para magkaroon ng simbahan ang mga bading at tomboy na itinatatwa ng ibang mga kristiyanong simbahan, lalo na ng simbahang Katoliko. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Masayang-masaya siyempre si Ceejay sa pagsasabatas ng homosexual marriage sa New York.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nang tinanong siya ni Howie kung kailan kaya magkakaroon ng ligal na homosexual marriage sa Filipinas, masaya at tumatawa siyang sumagot ng, “Kung hindi mamayang hapon, baka next week!” Oo nga naman. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Why not coconut</i>? Ayon nga sa mga natutunan ko mula sa mga madre noong nasa elementarya pa lamang ako sa Assumption sa Antique, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">With God, nothing is impossible</i>.” Tumpak! Korak! Plak!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Oh, by the way high way run way whatever way… Si Ceejay pala ang tinutukoy ko sa pamagat ng sanaysay na ito na matalinong obispo. Joke lang po iyong nasa unang talata<i style="mso-bidi-font-style: normal;">, if I may stress the</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">obvious</i>. Grrr!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[27 Hunyo 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-48574288663369719512011-06-30T02:58:00.000-07:002011-06-30T02:58:04.132-07:00Tula sa Sariling Dila<span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span> <div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">TUNAY ngang magpaglaro ang parikala ng pagmamakata. Ilang taon na ring isinusulong ko— bilang makata, bilang guro, at bilang panelist sa mga palihan sa pagsusulat—ang pagsusulat ng tula sa sariling wika, sa sariling dila. Hindi ko inaasahan na lalong mapagtitibay ang paniniwala at paninindigan kong ito ng isang pelikula galing Hollywood na pinanood kong mag-isa isang maulaning hapon sa aking kuwarto. Ito ang pelikulang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">In Her Shoes</i> (Twentieth Century Fox, 2006) na dinerek ni Curtis Hanson. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Simple lamang ang kuwento nitong pelikula na ang dulang pampelikula na sinulat ni Susannah Grant ay ibinase sa nobela ni Jennifer Weiner. Tungkol ito sa magkapatid na Maggie (Cameron Diaz) at Rose (Toni Collette). Kabaligtaran nila ang isa’t isa. Si Maggie ay bata, maganda, seksi, malandi, bigaon, hirap magsulat at magbasa, hindi tumatagal sa trabaho dahil tamad, at burara sa buhay. Si Rose naman ay may pagkamanang, hindi masyadong maganda, medyo mataba, mahiyain sa mga lalaki, palabasa, isang magaling at masipag na abogada, at masinop sa buhay. Iisa lamang ang pagkakapareho nila, pareho sila ng sukat ng sapatos kung kaya ginagamit ni Maggie nang walang paalam ang mga mamahaling koleksiyong sapatos ni Rose. Sa kabila nito, mahal na mahal nila ang isa’t isa. Hanggang isang araw pinalayas ng kanilang madrasta si Maggie dahil palagi itong lasing kung umuwi at napilitan si Rose na kupkupin muna ito pansamantala sa kaniyang apartment. At dito nagsimula ang gulo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nagka-boyfriend na sana si Rose. Isang guwapo at maskuladong kasamahan niyang abogado sa kanilang law firm. Subalit malaking disgrasya ang nangyari. Nang magbisita itong lalaki sa bahay ni Rose na wala siya, si Maggie ang naabutan nito. Ano pa nga ba ang nangyari kundi naabutan ni Rose na nakikipagtalik ang kaniyang boypren sa kaniyang kapatid at sa kama pa niya mismo! Siyempre naloka si Rose. Nakipag-break sa boypren at pinalayas oramismo ang kapatid. Ang masahol pa, na-depress siya nang husto kaya nag-resign siya sa kaniyang trabaho at nagraket na lamang bilang taga-walk ng mga aso.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang malanding si Maggie naman ay pumunta sa bahay ng kaniyang ama at madrasta upang naghanap ng mga mananakaw na barya dahil wala siyang kapera-pera. Hindi sinasadyang nahanap niya ang mga birthday card mula sa kaniyang Lolo at Lola (Shirley Maclaine). Itinago pala ng kaniyang ama sa kanila ni Rose na nagpapadala ng card ang mga Lola niya sa kanila. Magkagalit kasi ang mga ito. Hayun, pumunta si Maggie sa kaniyang Lola na nakatira sa tirahan ng mga matanda sa Miami, Florida. Tinanggap naman siya ng kaniyang Lola. Hindi naglaon, napilitan rin si Maggie na magtrabaho sa home for the aged bilang care giver. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nagkaroon ng bagong boypren si Rose. Isa ring abogado na dating kasama niya sa trabaho. Matagal na pala itong may gusto sa kaniya. Pareho silang mahilig kumain. Nagdesisyon na silang magpakasal. Kaso nahalata ng lalaki na parang may itinatago sa kaniya si Rose tungkol sa kaniyang kapatid. Naging isyu ito at umurong ito sa kanilang kasal. Siyempre naloka uli si Rose. Buti na lang nakatanggap siya ng sulat mula sa kanilang Lola. May kasama itong plane ticket papuntang Miami. Pumunta na rin siya. Siyempre nagkagulatan silang magkapatid nang magkita sila sa bahay ng kanilang Lola.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Dahil nga romantikong pelikulang Hollywood ito, masaya siyempre ang katapusan. Naayos nina Maggie at Rose ang kanilang gusot. Nagkaayos din sina Rose at ang boypren niya kaya tuloy ang kasal. Nagkaayos din ang Lola at Ama nila. “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">All is well that ends well</i>,” ‘ika nga.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naipalabas ang pelikulang ito dito sa Filipinas may ilang taon na ang nakalilipas. Nakabili ako noong isang buwan ng kopyang VCD sa halagang PhP75 lamang. On sale na kasi. Dahil matino ang pagkagawa ng pelikulang ito, hindi ito naging box office hit dito sa atin. Seryoso kasi ang tema ng pelikula at hindi nakadisenyo upang pagbigyan ang mga “American Dream” natin pati na rin ang ating mga “gitnang uring fantasya” (Salamat kay Roland Tolentino sa napaka-useful na pariralang ito!) kung kaya hindi pinanood ng mga sosyal at pasosyal (termino uli ni Tolentino na gustong-gusto ko). Ang mga mabababaw lang na mga pelikula mula Hollywood ang kumikita tulad ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Spiderman</i> at mga romantikong pelikula tungkol sa mga bampira, at mga pambatang pelikula tulad ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Harry Potter</i> at <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ice Age</i> dahil inaasahan ito ng mga sosyal at pasosyal na mga magulang na makakatulong maging tuluyang Inglesero ang kanilang mga anak na konektado siyempre sa “American Dream” at “gitnang uring fantasya.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nagandahan ako sa pelikulang ito dahil taong-tao ang mga karakter. Gusto ko rin ang halagahan na isinusulong ng pelikula: pagmamahal at katapatan sa pamilya sa kabila ng mga kapansanan, kasalanan, at kasamaan ng bawat isa. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Gusto ko rin ang di sinasadyang pagpapakita ng kahinaan ng pamilya at kulturang Amerikano. Nabibiktima rin pala sila ng pagiging isang mayamang bansa nila. Nagmimistula silang alipin ng pera sa kanilang pagtatrabaho at naghihiwalay ang mga pamilya dahil may pera sila at mas mobile kaya madali ang maglayas at mang-iwan ng mga kapamilya. Sa isang mahirap na bansa kasi tulad ng Filipinas, kahit na gusto na ninyo sanang maghiwa-hiwalay sa pamilya, tinitiis na lang ninyo dahil magastos ang maglayas. Kung wala kang kapera-pera kahit pambayad sa traysikel papuntang terminal ng bus ay wala ka.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Isang pangit na resulta ng masyadong kapitalistang pamumuhay tulad ng sa Amerika ay ang pagkakaroon ng maraming home for the aged. Dahil kailangang kumayod nang kumayod, wala silang panahon upang alagaan ang mga matanda sa pamilya. (Kasalanang mortal kasi sa isang kapitalistang kultura ang hindi pagkakaroon ng maraming pera. Mababansagan kang “loser.”)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Inilalagay na lamang ang mga ito sa isang institusyon. Tumatanda silang mag-isa at namamatay na mag-isa. Kokolektahin na lamang ng kanilang mga anak at apo ang kanilang bangkay kung dedbol na sila. Ganito ang nangyayari sa komunidad ng Lola sa pelikula.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Subalit hindi talaga ito ang nangungunang rason kung bakit nagandahan ako sa pelikula. Ang nakatawag ng aking pansin ay ang paggamit ng mga tula sa pelikulang ito, partikular ang mga tula ng pag-ibig nina Elizabeth Bishop at e.e. cummings. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung pagandahan din lang ng tula sa pag-ibig ang pag-uusapan, sa tingin ko mas maganda ang mga tula ng pag-ibig ni Angela Manalang Gloria kaysa tula nina Bishop at cummings. May tatalo pa ba sa unang apat na linya ng tula ni Gloria na “To the Man I Married?” Sabi ng persona, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">You are my earth and all that earth implies: / The gravity that ballasts me in space, / The air I breathe, the land that stills my cries / For food and shelter against devouring days</i>.” O ng huling saknong ng tula niyang “To Don Juan” na nagsasabing, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">It was not love, it was not folly, / I have no name to know it by, / I only know one shining instant / You held my earth, you held my sky</i>.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung palaliman lang din ang labanan, tatambling ang lalaban sa unang saknong ng tulang “Poet Traveling Over Water” ni Merlie M. Alunan na, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">befriend the wind / let it ride easy / in the hollows / of your bones / open your bosom / for wind to go through / storm rising / from the abyss / could pitch you / on the rocks / blow the skull apart / for darkness and sun / cold and heat / to flow in</i>.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang pinupunto ko ay ganito. Bakit hindi natin ginagamit sa mga pelikula natin ang mga tula ng ating mga makata? Ginagawa na namin ito ng kaibigan kong direktor na si Ray Defante Gibraltar sa mga pelikulang ginagawa namin. Pero indie lang naman ang sa amin. Limitado lamang ang mga manonood. Mas maganda kung, halimbawa, sa pelikula ni Sarah Geronimo na sikat na sikat ngayon, ay may itatanghal na tulang sinulat halimbawa nina Jose Corazon de Jesus, Rolando Tinio, Cirilo F. Bautista, Rofel Brion, Benilda Santos, Romulo Baquiran, Jerry Gracio, at Kristian Sendon Cordero.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naantig ako sa eksena kung saan pinilit ng isang pasyente, na dating propesor ng literatura, si Maggie na magbasa. Bulag na ang propesor at gusto niyang basahan siya ng tulang “One Art” ni Bishop. Na-insecure kasi bigla si Maggie dahil mabagal siyang magbasa. Sabi ng matanda, okey lang dahil mabagal din daw siya kung makinig. Gusto nang umalis ni Maggie pero sabi ng propesor, kailangan niyang pilitin ang sarili na magbasa. Aniya, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Just take your time, Maggie. Listen to the words as you are about to say them</i>.” A! tunog ng salita! Sabi nga ni Alunan, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">What is poetry but human speech?</i>” At iyon nga, mistulang milagro. Natutong magbasa si Maggie. Nagbasa pa siya ng tulang “i carry your heart with me” ni cummings sa kasal ng kaniyang Ate Rose na nagulat din na magaling na magbasa ng tula ang nakababatang kapatid. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa eksenang ito ko nakita ang halaga ng pagsusulat ng tula sa sariling dila. Kaya mistulang milagro ang pagkatuto ni Maggie na magbasa ng tula dahil nakasulat ito sa Ingles na wikang kinagisnan at ginagamit niya araw-araw kahit mababa lamang ang kaniyang pinag-aralan. Matapos kasi niyang basahin ang tulang iyon na Bishop tungkol sa pagkawala ng mga bagay at tao na mahal natin sa buhay at isang sining ito na dapat makasanayan natin sa mundong ito na marami ang nawawala sa atin dahil pansamantala lamang talaga ang lahat ng bagay dito sa daigdig, tinalakay pa nila ng propesor ang tula. Kayang-kaya niyang mag-close reading.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa karanasan ko bilang guro ng literatura, bago mag-close reading ng isang Ingles na tula ay mayroon munang bahagi na kailangang mag-unlock the difficult terms. Maraming salita ang kailangan ipaliwanag ang kahulugan upang huwag maging sagabal sa pagbabasa at pag-intindi sa tula. Ito ang hindi naranansan ni Maggie sa unang pagkakataon na nag-close reading siya ng tula. Nasa sariling wika kasi niya ang tula at kahit hindi naman talaga siya palabasa ay naintindihan niya ang bawat kataga.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung gumamit man tayo ng mga tula sa ating mga pelikula, dapat nasa wikang Filipino o sa mga wikang katutubo ito. Kung pelikulang Filipino ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">In Her Shoes</i> at kakilala ko ang direktor nito, irerekomenda ko ang tulang “Pagharap sa Salamin” ni Rebecca T. Añonuevo na angkop sa tema ng nasabing pelikula: “Isang pagdiriwang ang bawat / Pagharap ko sa salamin. / Tila banderitas / Ang kumakaway <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>na ngiti. / Ang nunal sa pisngi’y / Nanghahalinang mutya. / Isang banda ang sinag / Na nagmula sa mga mata. / Nagsasayaw ang isip / Sa pagkatha ng tula. / Samantala’y nagtatalumpati / Ang pantay na balikat. / Ang puso ko’y umaapaw / Sa alak ng pag-ibig. / Ang kaluluwa ko’y / Humahalimuyak. / May koronasyon maya-maya / Na pangako ako sa sarili.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Hindi ko na ipaliliwanag pa ang tula. Gaya nga ng sinasabi ng unang guro ko sa pagsusulat ng tula na si Leoncio P. Deriada, ang isang mahusay na tula, kagaya ng isang mahusay na biro, ay hindi na kailangan ipaliwanag pa. Masisira lamang ito sa mga dagdag pa na satsat.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[25 Hunyo 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-25015337985853919992011-01-09T15:13:00.000-08:002011-01-09T15:13:37.417-08:00Ang Pista ng Hesus Nazareno ay Krimen ng mga Obispo<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">KATATAPOS ko lang manood ng mga balita sa 24 Oras ng GMA7 at TV Patrol World ng ABS-CBN hinggil sa kahindik-hindik na selebrasyon ng kapistahan ng Poong Hesus Nazareno sa Quiapo, Lungsod Manila. Sa huling tala umano ng National Red Cross ay 555 na ang mga nasugatan sa napakagulong prusisyon. Ang 555 ay brand ng isang sardinas at kung titingnan mo ang mga debotong tilang nagpapatayan makahawak lamang sa estatwa ng Hesus Nazareno ay isang understatement lamang kung sasabihing mistulang mga sardinas ang tao doon. At tandaan din natin na ang sardinas ay staple food ng mga mahirap na siyang karamihan sa mga mistulang nabaliw na sa kanilang mga panatang mukhang hindi pinag-isipan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Oo, krimen ng mga obispo’t pari ng simbahang Katoliko, lalo na ng arsobispo ng Manila at ang mga naka-assign sa simbahan ng Quiapo, ang taon-taong madugong prusisyon ng kapistahan ng Hesus Nazareno. Mabuti nga ngayon, mga nahimatay at nasugatan lamang sa paa ang maraming mga biktima nitong pagpipista. May mga taon na may namamatay talaga. Walang ibang dapat sisihin sa mga kamatayan at disgrasyang ito kundi ang mga pari at obispo na pinananatiling mangmang ang mga deboto. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Walang ginagawa ang mga pari at obispo upang pagsabihan ang mga deboto na masama ang kanilang ginagawa: yung nagtutulakan, nagtatapakan, at nagsisipaan makalapit lamang sa estatwa at makahawak sa lubid. Sana kasi, ipinapaliwanag ng mga pari at obispo sa mga tao na si Hesus Nazareno ay isa lamang sa mga imaheng persona ni Hesu Kristo na ating tagapagligtas. Ito ang Hesus Kristo na nasa sabsaban natin sa ating mga belen kung Pasko, ito si Santo Niño, ito si Sacred Heart of Jesus, ito ang nakapako na si Hesus, at marami pang iba. Samakatuwid, kahit saang simbahan ka pumunta kahit anong araw at oras ay nandoon si Hesus. Kahit sa bahay ka magdasal maririnig ka ni Hesus. Hindi mo kailangang makipagsiksikan sa mga prusisyon para lamang marinig ka ni Hesus. Mababaw lamang kasi na pananampalataya ang mga pagpahid-pahid ng panyo sa mga imahen ng mga santo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Katulad na lamang kaninang madaling-araw sa Quirino Grandstand sa Luneta kung saan ilang araw nang nandoon ang replika ng imahen ng Hesus Nazareno na pinipilihan ng libo-libong tao. Habang nagmimisa si Cardinal Gaudencio Gonzales, ang Arsobispo ng Manila, biglang nagkagulo sa imahen ng Hesus Nazareno dahil pinaghahandaan na ang pag-umpisa ng prusisyon. Sinugod ng mga deboto ang entablado at nagtutulakan, nagtatadyakan, at nagsisitalunan makahawak lamang sa estatwa. Nagulo ang misa. Ito na sana ang pagkakataon na pagalitan ng obispo ang mga tao at ipaliwanag ang tama, lohikal, at sibilisadong paniniwala. Sana oportunidad na iyon na wastuin ang lihis at malapaganong debosyon ng mga tao. Pero hindi ito ginawa ng arsobispo. Pinakiusapan lamang niya ang mga tao na tumahimik muna at huwag gumalaw.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ngayon ang tanong ay heto. Bakit pinababayaan ng mga pari at obispo ang ganito kahibang na debosyon? No brainer ang sagot. DONASYON! PERA! Limpak-limpak na salapi para sa simbahan. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Isipin mo nga naman. Halimbawa, may isang milyong uto-utong deboto lamang ang pupunta sa simbahan ng Quiapo at sa Quirino Grandstand sa tatlong araw na selebrasyon. Bawat isa ay magdo-donate ng piso. Imadyin, tatlong milyong piso na iyon! Alam natin na sa mga pistang ganito, talo ang ASAP XV at Party Pilipinas sa dami ng isponsor. Kaya hinahayaan ng mga pari at obispo na mananataling hangal ang mga deboto sa kanilang di-rasyunal na paniniwala para magkamal ang simbahang Katoliko ng mas maraming pera. Kaya di ba, ang sarap ng buhay ng mga pari at mga obispo? Ang mga obispo may mga palasyo ‘yan. Nakapasok na ba kayo sa kumbento ng mga malalaking simbahan at basilika? Nandoon ang lahat ng mga masarap na pagkain! May isang basilika akong binibisita noon na sa kainan nila ay may tatlong ref na punong-puno ng mga pagkain! Donasyon at pera ‘yan ng mga uto-utong deboto.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bakit kamo uto-uto? Bakit sino ba ang nagsabing puwedeng bayaran o i-bribe ang Diyos para biyayaan ka Niya? Ang akala mo ba ang mga santo parang mga traffic enforcer ng MMDA na puwede mong bigyan ng isandaan o limandaan kung hulihin ka nila dahil nilabag mo ang batas-trapiko? O akala mo ba ang Diyos parang mga huwes na puwede mong bigyan ng pera para malusutan mo ang mga kaso mo na talaga namang ginawa mo? Hindi tahasang sinasabi ng mga pari at obispo na nagtatanggap ng lagay at tong ang Diyos pero dahil sa pangungunsinti nila ng mga hibang na debosyon—gaya ng mga debosyon sa Hesus Nazareno at Santo Niño—ay ito nga ang mensaheng pinaparating nila. Kaya kasalanan talaga nila kung kada taon ay lumalampas sa limandaang katao ang nadidisgrasya sa kapistahan ng Hesus Nazareno.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Wala man lang pari o obispo ang nagsabing maling-mali ang magsakitan makahipo lamang sa imahen ni Hesu Kristo. Na isang mababaw iyon na uri ng debosyon. Na hindi matutuwa ang Diyos kapag makita niya ang mga eksena sa napakagulong prusisyon. Paano, luho nila ang nakasalalay dito. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya sa tingin ko tama talaga si Dante Alighieri sa kaniyang librong <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Divina Comedia</i>, partikular sa librong <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Inferno</i>. Nasa pinakamalalim at pinakamainit na bahagi ng impiyerno napupunta ang kaluluwa ng mga pari at obispo! Hindi pa nasaksihan ni Alighieri ang pista ng Hesus Nazareno niyan ha.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa totoo lang, walang bago sa sinasabi ko ngayon hinggil sa pagbasa ko sa penomenon ng hibang na debosyon. Matagal na itong sinabi at sinulat ni Jose Rizal. Noong 1896 pa pinatay ng mga Kastila si Rizal dahil hindi gusto ng mga prayle, ng mga obispo, ang tabas ng kaniyang dila at talas ng kaniyang panulat. 2011 na ngayon, nagpapauto pa rin tayo sa mga pari, prayle, at obispo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[9 Enero 2011</span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">Lungsod Pasig]</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-79638684747992531972011-01-01T19:41:00.001-08:002011-01-01T22:51:00.232-08:00Dapat Pamarisan si Hannah Montana<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">SA mga sumusubaybay sa aking mga sinusulat, alam nila na anti-American ako. Kaya siguro nagtataka sila ngayon kung bakit iniendoso ko si Hannah Montana, isang American pop culture icon, na pamarisan ng kabataang Filipino. Ganito kasi iyon.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Noong araw ng Pasko, habang nanonood ako ng telebisyon, napadaan ako sa tsanel na Fox Family Movies. Mukhang family drama ang palabas kung kaya nanood muna ako. Nagustuhan ko ang aking napanood. Tungkol ito sa isang sikat na dalagitang singer na si Hannah Montana. Palagi siyang pinagkakaguluhan ng mga tao, lalo na ng kabataang tulad niya at parang lumalaki na ang kaniyang ulo dahil dito. Kaliwa’t kanan rin ang kaniyang mga palabas. Hanggang kailangan niyang umuwi sa kanilang probinsiya dahil kaarawan ng kaniyang lola.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa kanilang probinsiya, kilala lamang siya bilang si “Molly” na apo ng kaniyang lola. Hindi kasi niya suot ang blonde na wig niya na suot niya kapag kumakanta siya. Kilala doon si Hannah Montana pero hindi alam ng mga taga-roon na siya iyon. Samakatuwid tahimik ang kaniyang buhay doon. Noong una, parang nagtataka siya at naiirita na hindi siya kilala ng mga taga-kanila. Pero kalaunan parang gusto na rin niya na si Molly lamang siya doon at malaya siyang makapamuhay. Hanggang sa may fund raising concert sa kanila na para yata (hindi na ako sigurado) sa renobasyon ng kanilang simbahan. Konting pera lamang ang nalikom at napag-isipan ng mga taga-organisa na dapat mag-imbita sila ng sikat na mang-aawit para mas malaking pera ang maiipon nila.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>May nag-suggest na si Hannah Montana ang imbitahan nila. Paano mangyayari iyon dahil sikat na sikat si Hannah at siguradong hindi nila kayang bayaran ang talent fee nito? Sabi ni Molly siya ang bahala. May kakilala raw siyang kakilala ni Hannah at siguradong siyang pauunlakan sila ng sikat na sikat na singer. Tinawagan ni Hannah ang kaniyang manedyer na pumunta sa kanila at may kasama itong decoy na Hannah Montana na kaibigan naman ni Hannah.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Marami ang bumili ng tiket para sa fund raising concert. Hindi magkamayaw ang mga tao nang kumakanta na si Hannah. Subalit biglang napatigil si Hannah sa pagkanta. Hindi na niya kaya pang utuin ang kaniyang mga ka-probinsiya kung kaya nagkumpisal na siya. Tinanggal niya ang kaniyang wig na blonde. Nabigla ang mga manonood pero agad naman silang nakabawi. Sumigaw pa rin sila na muling isuot ni Molly ang wig na blonde at kumanta siya bilang si Hannah Montana. Nangako silang magiging sekreto nila lahat ito. At hayun, naging bongga na ang pagtatanghal ni Hannah at ang saya-saya ng mga tao.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Gaya ng isang kanta ni Hannah, sinabi niya na puwede mong palitan ang iyong buhok, puwede mong palitan ang iyong mga damit, puwede mong palitan ang iyong sapatos subalit hindi mo puwedeng palitan ang iyong pagkatao, ang lugar at ang pamilyang iyong pinanggalingan. Aniya pa, palagi mong mahahanap ang daan pauwi sa inyong tahanan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>O di ba? Kahit na American pop icon si Hannah Montana, nasasalamin pa rin ang isang halagahan na mahalaga sa ating mga Filipino—ang pagpapahalaga sa pamilya at sa pamayanan. Di ba mayroon pa nga tayong kasabihan na, “Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa kaniyang paroroonan.” </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Pinahalagahan din ni Hannah Montana/Molly ang katotohanan at ang katapatan. Kaya dapat lamang siyang pamarisan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naalala ko tuloy ang isa sa mga sanaysay ng guro kong si Isagani R. Cruz na nagsabing kinokopya na natin lahat ng mga gawa at kultura ng mga Amerikano tulad ng pelikula, pananamit, pagkain, pagsasalita, at kung ano-ano pang mga mabababaw na bagay. Ang pinakamaganda at pinakamahalagang katangian daw ng mga Amerikano ang hindi natin ginaya. Iyon ay ang pagmamahal nila sa kanilang bansa, sa kanilang pungsod. Mahal na mahal kasi ng mga Amerikano ang Estados Unidos ng Amerika. Ipinagmamalaki nila ang kanilang pagiging Amerikano. Kaya nga karamihan sa kanila ay hindi nakikita ang pagiging imperyalista ng kanilang bansa. Kaya takang-taka sila kung bakit sila target ng mga terorista. Hindi kasi nila alam na nang-aapi sila ng ibang bansa (katulad ng ginagawa nila ngayon sa Iraq, na ginawa rin nila sa Vietnam noon, at ginawa nila sa atin noong Filipino-American War kung saan sapilitan nila tayong sinakop at kinolonya at hanggang ngayon ay neo-kolonya pa rin nila) at maraming bansa ang naghihirap upang maging mayaman lamang sila.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kahit maraming kabulukan ang ginagawa ng pamahalaan ng Estados Unidos sa maraming panig ng mundo, hindi iyon nakikita at pinupulaan ng mga Amerikano. Kahit nga ang mga dating Filipino na US citizen nga ngayon, kapag magbakasyon dito sa atin ay palagi na lamang natin maririnig sa kanila, gaya sa isang patalastas sa telebisyon, ang “Walang ganiyan sa States!”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ito ang dapat nating pamarisan sa sikolohiyang Amerikano. Dapat ipagmalaki natin ang Filipinas. Dapat para sa atin, Filipinas ang pinakamagaling! At dapat huwag nating ikahiya ang ating pinagmulan. Dapat mahalin natin ang ating kinagisnang tahanan. Ito ang aral na itinuro sa akin ni Hannah Montana.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sana hindi lamang pananamit at hairdo ni Hannah ang pamamarisan ng mga batang Filipino, lalo na ang mga babae. Mababaw lang kasi ang panlabas na anyo. Mas dapat nilang pamarisan ang laman ng isipan at kasingkasing nitong tin-edyer na Amerikana na ubod ng ganda—sa parehong panlabas o panloob na katangian.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[27 Disyembre<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2010 / Lungsod Pasig]</span></i></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-51985333760615721812010-12-22T05:58:00.001-08:002010-12-22T08:16:04.506-08:00Tarugosentrismo sa 'Willing Willie' at Kung Bakit Hindi Talaga Puwedeng Maging Unang Ginang si Shalani Soledad<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">PARANG gusto kong magsisi kung bakit nanood pa ako ng “Willing Willie” noong Lunes, Disyembre 20, 2010. Kahindik-hindik kasi ang walang patumanggang pagtatanghal ng paghahari ng tarugo ang nasaksihan ko. Lumalala na talaga ang kahambugan ni Willie Revillame at napatunayan kong wala nga talagang karapatang maging Unang Ginang si Shalani Soledad. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sa isang laro nila, ang mga bisita ay mga retiradong kawani ng militar. Iyong mga mabababa lang ang ranggo at tumanda sa serbisyo na walang pera. Iniinterbyu sila ni Revillame tungkol sa kanilang buhay-buhay. At dahil nadestino angmga ito sa mga lugar na malayo sa kanilang pamilya, napupunta ang usapan sa kung mayroon ba silang iba pang “minahal” at mga anak sa labas. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Hindi naman mali na pag-usapan ito sa telebisyon dahil talagang nangyayari ito. Ang mali ay ang tono ng pag-uusap na ginagawang katawa-tawa at parang gusto pa yata nilang ipagbunyi ang pangangaliwa ng mga ito. May sinabi pa si Willie na parang ganito: “Okey lang ‘yan. Alam naman talaga natin na ganiyan talaga ang mga lalaki.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ganiyan talaga ang mga lalaki? Ang ibig sabihin ba noon ay dapat natin sabitan ng medalya at bigyan ng premyo ang mga lalaking nangangaliwa at nagkakaanak sa mga hindi nila asawa? Tarugosentrismo ang tawag ko sa ganitong takbo ng isipan at paniniwala. Salin ko ito ng “phallocentrism,” konseptong Ingles na ipinagbubunyi at hinahayaang manaig ang paghahari ng ari ng lalaki. Sintoma ito ng patriarka kung saan ang mga babae ay second class na tao lamang. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Oo tao lang tayo, nagkakamali, natutukso. Pero hindi ibig sabihin nito ay tanggapin na natin na isang normal na pangyayari lamang ang pangangaliwa ng mga mister. Nasa taong 2010 na tayo ngayon. Siguro naman hindi na katanggap-tanggap ang “querida system” dahil unang-una labag ito sa batas ng ating estado at sa batas ng moralidad ng maraming relihiyon sa ating bansa. Hindi porke’t maraming gumagawa ng isang bagay na baluktot at mali ay nagiging matuwid ito at tama.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang nasaksihan kong pambabastos sa kababaihan sa ‘Willing Willie’ noong Lunes ay hindi dapat pinalalampas ng MTRCB at ng CBCP. Ang mga sensor kasi, mga suso, titi, at bulbol lang ang binabantayan. Ang mga obispo naman, sa kondom lang praning. Hindi na nila tinitingnan ang kabastusan at kabobohan ng mga TV host. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>At nasaan si Shalani habang nagbibiro si Revillame at ang mga retiradong sundalong bisita nila? Nandiyan lang sa tabi ni Revillame na tumatayo na parang clueless na krismastri, pula ang damit, at mahinhing ngumingiti. Hindi man lamang naalarma na tinatapakan na ang pagkatao ng kasarian nila. Kaya nagpapasalamat ako na hindi na siya nobya ni PNoy ngayon. Ayokong magkaroon ng Unang Ginang ang Filipinas na hindi ipinaglalaban ang karapatan at dignidad nilang mga babae. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Parang gusto ko tuloy pagsabihan si Shalani na mag-enrol sa klase ko sa Filipino 101.1<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sa Miriam College. Dito ko kasi tinatalakay ang mga isyu hinggil sa identidad at kasarian. Kailangan pa talaga niyang maedukar. Nahihindik tuloy ako na isa siyang konsehala sa Lungsod Valenzuela. Maganda lang kasi siya at mukhang walang masyadong laman ang utak at mababaw ang pagkatao. Sa kaniyang nakangiting pananahimik ay isinulong niya ang tarugosentrismo na hindi gawain ng isang babaeng nag-aambisyon na magsilbi sa bayan (at sa kaso niya ay nagsisilbi na talaga).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Inis na inis ako kay Shalani kasi noong una, akala ko, batang politikong babae siya na may mga adbokasiyang ipinaglalaban. Iyon pala, gusto lang niyang maging Kris Aquino na kung ako ang tatanungin ay hindi talagang magandang ehemplo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sobrang yabang na talaga ni Revillame at parang hindi na siya mapipigilan. Pakiramdam niya tama ang kaniyang ginagawa dahil mataas ang reyting ng kaniyang programa. Dito ako mas natatakot. Ibig sabihin, marami talaga ang nanonood sa kaniya. Ibig sabihin, hinuhubog niya ang isipan ng isang henerasyon sa kabuktutang okey lang mambabae ang mga lalaking may-asawa dahil ganiyan talaga ang mga lalaki, babaero, at okey lang na magkaanak sa labas. Napakadelikado ng halagahang ito.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sina Willie Revillame at Shalani Soledad ang tipo ng mga personalidad sa telebisyon na ayaw kong pamarisan ng aking mga estudyante. Dahil sa mga kabulastugan nila sa harap ng kamera, mas nagiging mahirap tuloy ang trabaho ko bilang guro.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[22 Disyembre 2010 / Lungsod Pasig]</span></i></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-5432677459980836032010-12-04T02:05:00.000-08:002010-12-04T02:05:41.193-08:00Si Rey Valera na Win na Win<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">KUNG may katarungan dito sa ating lipunan at patas ang kalibutan, dapat National Artist na si Rey Valera. Ito ang naiisip ko habang nanonood ako kanina ng “Pilipinas Win na Win.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bukod kay Pokwang, nanonood pa rin ako paminsan-minsan ng “Pilipinas Win na Win” dahil gusto kong panoorin na kumakanta sina Rey Valera, Rico J. Puno, Nonoy Zuniga, at Marco Sison. Bata pa kasi ako ay gusto ko na ang kanilang mga kanta. Lalo na si Rey Valera.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Guest nila kanina si KC Concepcion. Bago nila tawagin si KC, nagtanong si Rico J. Puno, kung gusto raw ba ng audience si Sharon Cuneta? At tinanong niya si Valera ng, “Di ba ikaw ang nag-compose ng unang kanta niya?” Oo, sagot naman ni Valera. Noong maliit pa raw si Sharon, labindalawang taong gulang pa lamang. Siya ang nag-compose ng isa sa maraming hit singles ni Sharon na “Mr. DJ.” At ngayon, sabi nila, ang guest nila ay anak na ni Sharon Cuneta. Ibig sabihin daw, sabi ni Puno, matanda na sila. Sinabayan nila ito ng masayang tawanan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kumanta sila ng klasikong awiting Rey Valera-Sharon Cuneta na “Kahit Maputi na ang Buhok Ko.” Paglabas ni KC, “Mr. DJ” naman ang kinanta nito. Ang ganda-ganda ni KC. Dalagang-dalaga na. Mas maganda kaysa nanay niya. Bilang isang Sharonian magmula pa noong haiskul pa lamang ako, oo, inaamin ko, matanda na nga ako. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Masayang-masaya ako noon sa album ni Sharon na “Sharon Sings Valera.” Sinong Filipino ang hindi alam ang awiting “Maging Sino Ka Man?” Ang isa pang sikat na awiting Valera ay ang “Walang Kapalit.” Naging theme song ito ng isang pelikula ni Sharon. Kinanta rin ito ni Piolo Pascual sa isang album niya. Hindi ka sikat na Filipinong mang-aawit kung hindi ka pa nakakanta ng awit ni Valera.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Samakatuwid, ang taong-sining na tulad ni Valera lamang ang may karapatang tanghaling “National Artist.” Magaling siyang kompositor at mang-aawit na kilala ng mga tao ang kaniyang mga awitin. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Noong nakaraang linggo, medyo nakantiyawan ko ang mga estudyante ko sapagkat halos lahat sila ay walang kilalang national artist. Ngayon ko lamang naisip na hindi iyon kasalanan nila. Baka ang mga basehan ng pagpili ng national artist ang mali. Pumipili sila ng mga national artist na wala naman talagang impact ang mga ginawa sa buhay ng sambayanan. Nakasulat ka nga ng ilang nobela, ng ilang tula tungkol kunwari sa masa pero hindi ka naman binabasa ng masa kasi sinulat mo naman ang mga ito para sa mga kaibigan mong akademista at elitista. Nagpinta ka nga ng tungkol sa mga mahihirap pero mayayaman lang naman ang makakabili at makakakita ng mga mga ipininta mo. Wala ring silbi ang mga ito sa bayan. Si Valera, alam ng mga tao ang mga kanta niya. Bahagi ng buhay ng karamihan ang kaniyang mga awitin sapagkat tungkol ito sa buhay ng karamihan. Nasasakyan ng sambayanan ang mga awiting kaniyang nilikha.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kunsabagay, hindi kasi mukhang tsikadora si Valera. Hindi siya nakikipagkaibigan sa mga kritiko o sumasali sa mga organisasyon na puwedeng mag-nominate sa kaniya sa mga gawad tulad ng National Artist Award. Hindi niya isinisiksik ang kaniyang sarili sa Sentrong Pangkultura ng Pilipinas (CCP) at sa Pambansang Komisyon sa Kultura at mga Sining (NCCA). Nababalutan din kasi ng politika ang mga award-award na ‘yan. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bagama’t<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hindi ko alam (Alam ko siyempre pero kunwari di ko alam!) ang rason kung bakit napilitan si Valera na mag-host ng isang arawan na palabas sa TV, at sa tingin ko hindi naman bagay sa kaniya ang trabahong ito, hindi nababawasan ang paghanga at respeto ko sa kaniyang talento bilang musikero, bilang tagahabi ng mga awitin ng pag-ibig na Filipinong-Filipino. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[4 Disyembre 2010 / Lungsod Pasig]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-2971589869916484752010-11-30T02:57:00.001-08:002010-11-30T02:57:42.472-08:00Sigaw na sobrang babaw!<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">Ilang minutong sumasayaw-sayaw ang mga guwapong binatilyo at mga magandang dalagita sa stage na mukhang ginastahan talaga. Ang gagara ng kanilang mga damit. Ang problema, mukha silang mga engot. Namumukhaan ko ang ilan sa kanila. Si Enchong Dee lang ang kilala ko. Sumasayaw-sayaw din siya. Mukha ring engot. Ito ang nasaksihan ko nang mapadaan ako sa ABS-CBN ngayong hapon. May bago silang show na ang pamagat ay “Shoutout.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Napakababaw ang palabas na ito. Si Enchong Dee na isang sensitive na batang aktor ay nabalahura dito. Ang galing pa naman niya sa pelikulang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sa ‘Yo Lamang</i>. Kunsabagay, hindi bago ang ganitong format ng show. Nasa tradisyon ito ng “That’s Entertaiment” noon ni German Moreno na panay kababawan din.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nahihindik ako sa mga palabas tulad ng “Shoutout” dahil hindi maganda ang mga halagahan na ipinapalaganap nito sa kabataan. Mga maling halagahan tulad ng okey lang ang maging mababaw at maging engot basta guwapo ka at maganda, basta magagara at mamahalin ang iyong damit at palaging mukha kang modelo kung magporma. Mas pinapahalagahan ang porma kaysa laman ng utak o kaayusan ng pagkatao.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Muntik na akong himatayin sa laro ng show na ito. Nasa elevator ang mga lalaki. May pupunitin silang kalendaryo at may instruction doon na gagawin ang natalong manlalaro o ang “it” o taya. Ang unang pinagawa? Pinahubad sa taya ang medyas ng mga kasama nito at pinaamoy sa kaniya! Oo. Sa national TV ito ginawa. Nakakasuka! At mag-a-alasais ng hapon ito, ang oras na nag-uumpisa nang kumain ang mga tao sa bahay nila habang nanonood ng TV.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kunsabagay, hindi nakakapanibago ang ganitong palabas sa Philippine showbiz. Ito kasi ang inumpisahan ng mga nangungunang komedyante ng bansa. May tawag sa ganitong kabastusan—toilet humor. At dito magaling ang mga tulad nina Dolphy (na huwag ismolin, binigyang parangal ng Malakanyang kamakailan lamang) at Joey de Leon<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>na sinusundan na rin ng maraming bata at hindi batang mga komedyante na mabababaw din.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Gusto ko tuloy isipin na desperado na ang ABS-CBN dahil parang mauungusan na sila ng TV5 kung kaya kahit anong show na lamang ang naiisip nila. Kahit mababaw at puro kabobohan basta kikita at mangunguna sa rating ay okey lang. Kung ganito, nasaan ang serbisyo publikong pinangangalandakan nila bilang estasyon ng telebisyon? Siguro naman hindi nila iniisip na ang publikong tinutukoy nila ay mga bobo at mababaw din. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;">[30 Nobyembre 2010 / Lungsod Pasig]</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"> </span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-68065164823861166382010-11-28T17:36:00.001-08:002010-11-28T17:36:52.869-08:00Lahat Para sa Isang Lalaki<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";">PAGGISING ko sa umaga ay umuulan na. Hindi pa masyadong malakas pero bago magtanghali ay mistulang may bagyo na. Nakakatamad gumalaw. Mabuti at hindi pa nag-uumpisa ang pasukan namin sa <place w:st="on"><placename w:st="on">Miriam</placename> <placename w:st="on">College</placename></place>. Matapos kong makapag-agahan ng kape at pandesal, nilinis ko ang buong bahay. Binagnasan ko ng basang trapo ang mga jalusi, sahig, at hagdanan. Pagkatapos ay naligo ako at naupo na sa harap ng aking laptap at nagdesisyong mag-“Sharon Cuneta Mini Film Festival.” Muli kong pinanood ang mga DVD ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nang Iniwan Mo Ako</i> at <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bituing Walang Ningning</i>.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Siyempre pa, nag-catharsis to the max na naman itong inyong Sirena. Sarap ng pakiramdam ko pagkatapos kasi iyak ako nang iyak. Naging maluwag ang aking dibdib.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bituing Walang Ningning</i> kung tutuusin ay isa nang klasikong pelikulang Filipino. Isang napakalaking box office hit ito nang lumabas noong 1985. Kapapakasal lamang noong nina <city w:st="on">Sharon</city> at Gabby Concepcion at buntis noon si <city w:st="on">Sharon</city> kay KC. May ilang eksenang bumabakat sa damit ni <place w:st="on"><city w:st="on">Sharon</city></place> ang lumulobo niyang tiyan. Ang kuwento ay ibinase sa nobelang komiks ni Nerissa G. Cabral na lumabas sa Pilipino Komiks. Ang dulang-pampelikula ay sinulat ng magaling na mandudulang si Orlando R. Nadres, ang sumulat ng klasikong bading na dula na <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hanggang Dito na Lamang at Maraming Salamat</i>. Idinerehe naman ito ng Palanca awardee na si Emmanuel H. Borlaza.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Para sa akin, isa ring klasikong pelikula ni Jose Javier Reyes ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nang Iniwan Mo Ako</i>. Kay Reyes din ang kuwento at ang dulang-pampelikula nito. Lumabas naman ito noong 1997. Sa pelikulang ito makikita ang isa sa mga pinakamahusay na performance ni <place w:st="on"><city w:st="on">Sharon</city></place> bilang matyur na artista. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung tutuusin iisa lamang ang tema ng dalawang pelikulang nabanggit. Ang pagsasakripisyo ng babae ng kaniyang sariling ambisyon para sa lalaking minamahal. Kung sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bituing Walang Ningning</i> isinuko ni Dorina Pineda (karakter ni Sharon) ang kaniyang ambisyon na lamangan ang kasikatan ng kontrabida niyang idolo na si Lavinia Arguelles (Cherry Gil) para maging maybahay ng mayaman at guwapong lalaki na si Nico Escobar (Christopher de Leon), sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nang Iniwan Mo Ako</i> naman nadiskubre lamang ni Amy Lorenzo (karakter ni Sharon) ang kaniyang halaga bilang tao nang iwanan siya ng kaniyang bana na si Anton Lorenzo (Albet Martinez) para sa isang seksi, maganda, at sopistikadang babae na si Olive (Dindi Gallardo). Ang buhay kasi ni Amy ay uminog lamang sa pagiging maybahay—taga-grocery, tagaluto, at tagapag-alaga ng bana at anak kahit na may mga katulong naman sila. Maaga siyang nag-asawa kung kaya kahit nakatapos naman siya ng pag-aaral ay hindi siya nakapagtrabaho. Kaya nawindang siya nang iniwanan siya at hirap siyang makapaghanap ng trabaho. Mabuti na lamang at magaling siyang magluto kung kaya naging matagumpay ang pagiging caterer niya.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Samakatuwid, hindi ko masyadong nagustuhan ang ending ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bituing Walang Ningning</i>. Bakit mo isusuko ang iyong sining para sa isang lalaki? Kahit nga sa pamagat pa lamang, masisilip na kaagad ang ideyang gustong isulong ng pelikula—ang kalimutan ng isang “ulirang” ina at asawa ang sariling ambisyon alang-alang sa pamilya. Naisip ko tuloy, kaya ko kayang talikuran ang pagsusulat at pagtuturo kapag niyaya ako ni Piolo Pascual na magpakasal at magiging full-time na lamang ako sa pag-aalaga sa kaniya at sa bahay namin? </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kunsabagay, yung sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bituing Walang Ningning</i> naman, ang isinakripisyo naman ni Dorina ay ang kaniyang kasikatan, ang ningning ng kaniyang bituin. Pero ganoon pa rin, karera pa rin niya ang kaniyang ipinaraya. Hindi naman talaga sumisikat ang mga guro at makata sa mundong ito. Kaya hindi ko puwedeng ikumpara ang aking sarili kay Dorina. Puwede pa rin naman akong sumulat ng <place w:st="on"><city w:st="on">tula</city></place> habang hinihintay kong lumambot ang espesyalti kong adobong baka na tiyak kong magugustuhan ni Piolo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya gustong-gusto ko ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nang Iniwan Mo Ako</i>. May transpormasyong nangyari kasi sa karakter ni Amy—mula aanga-angang asawa tungo sa isang matagumpay na kusinera. Ang ganda nga ng katapusan ng pelikula dahil nang bumalik na ang kaniyang bugok na bana, hindi niya ito tinanggap dahil nadiskubre na ni Amy ang kaniyang kapangyarihan bilang babae, bilang tao. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Naalala ko tuloy ang tulang “Bago ang Babae” ng hinahangaan kong makata na si Rebecca T. Añonuevo (Na siyang chair ko ngayon sa Filipino Department ng Miriam). Nagpapasalamat ang persona na ngayon siya sa panahong ito ipinanganak dahil, “Hindi ko kailangang sumunod sa inaasahan / Ng lahat, tulad ng pag-aasawa. / Kung mag-asawa man ako’y / Hindi ko kailangang magpalukob, / Hindi ko kailangang matakot / Kung dumating ang araw ng pagkabalo, / O kailangan nang makipaghiwalay.”</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Dahil bago na ang babae sa ngayon, mayroon na siyang boses. Mayroon na siyang tapang upang ipaglaban ang kaniyang mga karapatan. Kayang-kaya na niyang panindigan ang kaniyang mga kagustuhan. Hawak na niya ang kaniyang buhay. At dagdag pa ng persona, “Kung kailangan ko mang gampanan / Ang pagiging ina at asawa, / Hindi ko kailangang humingi ng paumanhin, / Hindi ko kailangang panawan ng talino at lakas, / Hindi ko kailangang kalimutan ang lahat, / Hindi ko kailangang itakwil ang sarili, / Hindi ko kailangang burahin / Na isa akong tao / Bago isang babae.” [<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Mayo 2009 / Lungsod Pasig</i>]</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 10pt;"></span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1797229856985087551.post-85202604416784500862010-11-28T17:30:00.001-08:002010-11-28T17:30:43.091-08:00Ang Paghigugma ni Ploning<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;">NAGAHIGUGMA tayo kaya tayo nasasaktan. Ito ang aral na ibinabahagi sa mga manonood ng pelikulang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ploning</i> (Direktor: Dante Nico Garcia. Panoramanila Pictures Co. 2008). Hindi bagong aral subalit dahil nga masyado nang ordinaryo na ideya, madalas nakakalimutan ng karamihan sa atin. Kaya gustong-gusto ko ang pelikulang ito dahil naipakita ng direktor sa paraang masining ang aral na ito at hindi na lamang tungkol kay Ploning o tungkol sa Cuyo, Palawan ang pelikula, kundi naging tungkol ito sa sangkatauhan. Naging unibersal ang pelikula sa pagiging lokal nito. Walang magawa ang manonood kundi mas magiging tao. Ito talaga ang hangarin ng kahit anong uri ng sining—ang mapatingkad ang ating humanidad.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kapag maganda ang isang likhang-sining (at dapat lamang na maganda dahil kung hindi ito maganda ay hindi ito sining), nagiging ganap ang pagtatagpo ng porma at nilalaman. Magaling na direktor si Dante Nico Garcia. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sa tulong ng masining na paghawak ng sinemagtograpiya, nakalikha ang grupo ni Garcia ng isang kapanipaniwalang kalibutan ng Cuyo dahil ang sining ay maanggid sa paglikha ng isang bagong mundo. Hindi makatilingala na binigyan ng Cinema Evaluation Board ng gradong A ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ploning</i>.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Inspirado ng isang tradisyonal na Cuyunong awitin na may pamagat ding “Ploning” ang pelikulang ito. Kuwento ito ng isang babaeng iniwan sa isla ng ginahigugma. Mahusay ang pagganap ni Judy Ann Santos bilang Ploning—ang babaeng iniwan ng nobyong nagpunta ng Manila. Patuloy ang kaniyang buhay habang naghihintay. Kahit nababalot ng kasubo at pangungulila ang pagkatao, umaagos naman mula sa kaniyang kasingkasing ang pagmamahal sa mga tao sa kaniyang paligid—kapamilya, kamag-anak, at mga kaibigan. Tahimik lamang si Ploning kung kaya’t hindi alam ng mga tao sa kaniyang paligid na hindi na talaga makakauwi ang kaniyang hinihintay dahil namatay na ito sa Manila. Gayunpaman, patuloy sa Ploning sa kaniyang pagmamahal at sa pamamahagi ng mga ito lalo na sa anim na taong gulang na batang si Digo.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Mistulang isang enggrandeng nobela ang pagkahabi sa pelikula. Dahil nga siguro isang production designer si Garcia, magaling siya sa paghawak sa mga detalye. Salit-salitan ang mga eksena ng nakaraan at kasalukuyan subalit hindi malilito ang manonood. </span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Buhay na buhay rin ang mga karakter kahit na iyung maiksi lamang ang papel. Katulad na lamang ng karakter ni Eugene Domingo na Juaning—isang imbalidong nanay na nag-iisa na sa buhay kasama ang dalawang anak. Anak ni Juaning si Digo. Si Digo ang nagbabantay at nag-aalaga sa ina kung nagtatrabaho ang kanyang kuya. Kaya minsan, nang malaman niya na pupunta si Ploning sa Manila, bigla niyang tinanong ang kanyang nanay kung kelan ito mamamatay. Tinanong ito ni Digo habang sinusubuan ng kanin ang ina. Gusto niya kasing sumama kay Ploning. Napakapayak ng eksenang ito subalit nakakagimbal. Nangyari ito sa labas ng kanilang halos mawasdak na bahay na yari sa kawayan sa tabi ng dagat. Hindi nakasagot si Juaning. Napaluha lamang siya. Nakapukos ang kaniyang mukha. Nang bumalong ang kaniyang mga luha, tuloy-tuloy ito sa pag-agos—parang mga alon sa dalampasigan. Sa eksenang iyon, naging dagat ang mukha ni Juaning.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kadalasan, sa mga pelikulang komersyal ng mga batang love team, isinasali si Domingo upang hindi makatulog ang mga manonood. Magaling kasi na komedyante ni Domingo. Magaling siyang mag-deliver ng mga nakakatawa na linya. Kung minsan, mukha pa lang niya, matatawa ka na. Ibang Domingo ang makikita sa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ploning</i>. Dito nagdrama siya at pinatunayan ang kanyang pagiging versatile. Mapakomedi o drama, isa siya isang napakahusay na artista.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nakakaloka ang listahan ng mga magaling na artista sa pelikulang ito. Nagtataka nga ako kung paano nakayanan ng isla ng Cuyo ang bigat nila: Gina Pareño, Tony Mabesa, Tessie Tomas, Ces Quesada, Joel Tore, Ronnie Lazaro, Mylene Dizon, Beth Tamayo, at Meryl Soriano. Ito ang magandang nagagawa ng “equity- sharing scheme,” isang paraan ng paggawa ng pelikula na makikita lamang sa indie (independent) filmmaking. Yung ambag-ambag lang muna ng gamit sa produksyon, talento, at pera. Saka na maghatihati ng kita kung kumikita na ang pelikula. Kaya bilib ako kay Judy Ann Santos na pumayag siya sa ganitong eskima. Dinig ko, halos pera niya ang ginasta sa produksiyon. Hindi siya nagsayang ng pera. Isang obramaestra ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ploning</i>.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kung gaano ako ka bilib kay Juday, ganoon naman ako kainis sa Star Cinema. Alam naman nilang independent film ang Ploning, sinabayan pa nila ang paglabas nito ng basura nilang pelikula na <i style="mso-bidi-font-style: normal;">When Love Begins</i>. Nakita ko sa TV na nag-a-apologize si Jose Javier Reyes kina Juday. Direktor lamang daw siya ng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">When Love Begins</i> at “producer’s call” ang petsa ng pagpapalabas ng pelikula. Naniniwala pa rin ako na si Reyes ang pinakamagaling nating direktor sa ngayon. Pero sa matuod lang, itong <i style="mso-bidi-font-style: normal;">When Love Begins</i> ang pinakaboring at pinakapangit niyang pelikula. Mukha itong pito-pito, o baka nga tatlong araw lang silang nagsyuting sa Boracay at may korning pelikula na sila agad.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Ang pelikula ay isang sining. Bagamat malaki ang kita kung ang mga katulad nina Judy Ann Santos at Sharon Cuneta ang mga bida, sana huwag naman kalimutan ng mga prodyuser na sining ang pangunahing konsiderasyon sa paggawa ng pelikula. At dahil nga ilang taon nang parang maranhig ang industriya ng pelikulang Filipino, sana naman huwag tapakan ng mga malalaking kumpanya ng pelikula ang mga maliit na indie film company tulad ng Panoramanila Pictures Co. Nasa indie films kasi ang kinabukasan ng pelikulang Filipino.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kitang-kita ang pagmamahal sa pelikula bilang sining ng mga taong tulong-tulong na binuo ang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ploning</i>. Kaya angkop lamang na ang pinakabuod ng pelikula ay pagmamahal. Sari-saring mukha ng dalisay na pagmamahalan: pagmamahalan ng magkasintahan, pagmamahalan ng mag-ama, pagmamahalan ng mag-ina, pagmamahalan ng magkapatid, pagmamahalan ng magkakamag-anak, pagmamahalan ng magkaibigan…</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Maganda na malungkot ang tono ng pelikulang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ploning</i>. Ayon sa sinaunang mga makatang Hapon, ang isang tunay na magandang bagay ay malungkot sapagkat alam natin na hindi ito magtatagal. Sa tingin ko, matapos kong panoorin ang pelikulang ito, tama pa rin sila. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Masyadong mahirap ang klase ng paghigugma na ipinanukala ni Ploning—ang maghigugma nang lubos at walang hinihintay na kapalit. Ang maghigugma na hindi iniinda ang sakit na nararamdaman. Napakagandang metapora ang pagbibiyak ng buto ng kasuy sa pelikula. Napapaso ka sa dagta ng balat upang matikman mo, ng mga tao sa paligid mo, ang linamnam ng buto. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kung hindi ka maghigugma, hindi ka nga masasaktan. Pero naman, wala kang linamnam na matitikman. Ang manami pa sa dalisay na pag-ibig, lahat ng makakatikim ay manamitan.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Si Blessed Mother Teresa ng Calcutta ay nagsabing, “Napakaliit ng mundo para sa aking paghigugma.” Para kay Ploning, napakaliit ng Cuyo para sa kanyang pagmamahal. Kung matututo lang sana tayong umibig tulad nila, mas magiging maganda sana ang mundo natin. </span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Century Schoolbook", "serif"; font-size: 12pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kaya siguro iyak ako nang iyak matapos kong panoorin ang pelikula. Nasa taxi na ako pauwi ng bahay, umiiyak pa rin ako. Iniiyakan ko ang sarili ko dahil gusto kong pantayan ang paghigugma ni Ploning. Ngayon pa lang, iniiyak ko na ang sakit na mararanasan ko dahil sa paghigugmang iyon.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>[<i style="mso-bidi-font-style: normal;">26 Mayo 2008 / Van Gogh Pad; Unang nalathala sa Bandillo ng Palawan</i>]</span></div>http://www.blogger.com/profile/05371435752358123282noreply@blogger.com0